1. هاشم زاده هریسی، هاشم، اسلام و قانون اساسی، مثل العلیا فی القضات الاسلامی، اینترنت به نشانی erisi.blogfa.com/tag.

Abstract

The Judicial neutrality, is all of value and prestige that a respectable Judicial system is needy it. No main element, directly leads to trampled the right and justice and the most trueborn moral and human values and its least result, is also promotion of oppression and corruption and developing Insecurity and Distrust in the society level and at last threating of society system and political structure. Certainty this neutrality, indeed needs to independence that both judge and Judicial system have to enjoy it. Therefore, what is for neutrality fate, is the independency criterion that there is in Judicial metabolism.And in other hand, if we believe elemens for the indepence of a nation, no doubt its basic element is judicial indicialorigin don,t strengthen in the social life of a nation, that nation don,t enjoyed the independence power, that is the back of individual and social rights and responsibleof proving to be true justice and charged function and to provide the purpose of judicial independence is such necessary. If the judicial power wasn’t independence, fundamentally it’s inpossible securing of justice and adjudication of individual and social rights. In this obligation. Independency means to be independence against another speech so, the Jurisconsult can directly or by Judicial force’s head give Judicial posituom to the jury. And the court judge obligates to following in view of majority jury. To formation jury has agreeables and disagreeings. Each agreeables and disagreeings have considerable reasons. But it is the fact, however, there isn’t the title, jury in islam but, there is its similar contents, and it is recommended according to judicial Rules that be ready some of scholarlies and scientists in the judge presence, until the judge dose everything in a right form. Note 168 constitution, also saying the presence of jury in necessary in the political and publications crimes and didn’t have any inconsistency to judge independency that is one of the important element in judicial system and determinative of correct execution of justice in society. And it’s presence in the country’s judicial system suggesd in some subjects and also, it must promote the judicial independence in the country laws, because the independence has important role in justic certainty.

Key words: judge, common judgment, judicial independency, independence provider elements.

1. 1. سوره ص: آیه ی ۲۶ ↑

1. 1. تحریرالوسیله حضرت امام (ره): ص ۸۱ ↑

   

1. 1. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی و حقوق، تهران گنج دانش، ص ۱۵، ۱۳۸۴٫ ↑

1. 1. همان، ص ۱۵و۱۶٫ ↑

1. 1. شمس، عبداله، آئین دادرسی مدنی، تهران، انتشارات دراک، جلد۱۰، ص ۱۵۹، ۱۳۸۴٫ ↑

1. 1. مجله درس هایی از مکتب اسلام فروردین۱۳۷۱- شماره۳۷۲ صفخه۴۱ ↑

1. 1. جعفری محمدتقی: حکمت اصول سیاسی اسلام- مؤسسه‌ تدوین و نشر آثار علامه جعفری سال نشر۱۳۸۶ صفحه۴۵۷-۴۶۲ ↑

1. 1. ۱ مهارت‏های ارتباطی و رفتار قضایی، جلد سوم، تهیه و تدوین معاونت آموزش قوه قضائیه – قم، نشر قضا، ۱۳۸۷ ص ۱۵ الی ۱۳٫ ↑

1. 1. مهاجری، علی، جرایم شغلی کارکنان دولت، انتشارات کیهان، ۱۳۸۸٫ ↑

1. 1. میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، مصوب۱۶ دسامبر۱۹۶۶ میلادی (مطابق با۱۳۴۵ شمسی) مجمع عمومی سازمان ملل متحد(۳)، بند۱ ماده۱۴٫ ↑

1. 1. زحیلی، اصول الفقه اسلامی، چاپ دارالفکر، جلد۱، ص ۱۱۹، ۱۴۱۵ه ق. ↑

1. 1. ۱ دکتر مصطفی قضائیلی به نقل از دکتر رمضان دهقان، تأثیر انصاف در حقوق خصوصی، چاپ اول، انتشارات فکر سازان، ص ۲۰۹ الی ۲۱۱٫ ↑

1. 1. ۱ سوره مبارکه نساء، آیه ۴۰٫ ↑

1. 1. دکتر رمضان دهقان، همان منبع، ص۴۰٫ ↑

1. 1. ۱ استاد مرتضی مطهری، آینده انقلاب اسلامی ایران، ص ۱۴۹ و ۱۵۰٫ ↑

1. 1. ۲ همان منبع، ص ۱۵۲ و ۱۵۳٫ ↑

1. 1. ۳ همان منبع، ص ۱۵۵٫ ↑

1. 1. ۴دکتر رمضان دهقان- همان منبع پیشین، ص ۳۱ الی ۴۲ . ↑

1. 1. ۱- مطهری، ۱۳۷۱ ص ۵۶٫ ↑

1. 1. ۲- حدید ۲۵٫ ↑

1. 1. ۱ قربان نیا- ناصر، سخنرانی در تالار آمفی تئاتر دانشگاه مفید، مورخه ۱۸/ ۰۲/ ۱۳۹۱٫ ↑

1. 1. ۱- سوره حجرات آیه ۹ – ۱۰٫ ↑

1. 1. ۲- ص آیه ۲۶٫ ↑

1. 1. ۳- النساء آیه ۱۰۵٫ ↑

1. 1. ۱ علامه حلی ۱۳۶۳،ص۱۵٫ ↑

1. 1. ۲شیخ محمدحسین آل، کاشف العض؛۱۳۶۲،م صص ۸۰-۱۷۹٫ ↑

1. 1. ۳ قرآن کریم سوره نساءآیه ۵۸-۱۰۵-۱۳۵٫ ↑

1. 1. ۱ ص ۲۶٫ ↑

1. 1. ۲ مائده۴۱ . ↑

1. 1. مجمع تشخیص مصلت نظام، حفظ و شأن قضات، مصوبه مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۴٫ ↑

1. 1. ۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصل ۱۷۱ مصوب ۱۳۶۸٫ ↑

1. 1. ۱ روزنامه رسمی کشور۱۳۳۱ ص۲۸ تا۳۳٫ ↑

1. 1. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، جلد۳، ص ۶۶ و ۶۷٫ ↑

1. 1. ۱ معاونت آموزش قوه قضائیه، مهارت‌های ارتباطی رفتار قضایی، جلد ص۷۰-۷۱ . ↑

1. 1. قانون اساسی اصل ۱۶۴٫ ↑

1. 1. قانون و آئین نامه اجرائی نظارت بر رفتار قضات، مصوب ۱۷/۷/۱۳۹۰٫ ↑

1. 1. عمید زنجانی، عباسعلی: فقه سیاسی ، دوره سه جلسه ی، چاپ اول، امیرکبیر، تهران، ۱۳٫ ↑

1. 1. قاضی ، ابوالفضل: بایسته­ های حقوق اساسی: چاپ هشتم، میزان، تهران، ۱۳۸۱٫ ↑

1. 1. قاضی ، ابوالفضل : حقوق اساسی و نهادهای سیاسی : چاپ هفتم ، انتشارات دانشگاه ، تهران، تهران،۱۳۸۰٫ ↑

1. 1. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: مجموعه نظریات شورای نگهبان، از سال ۱۳۵۹ – ۱۳۶۳، اداره کل قوانین و مقرارت کشور، تهران، ۱۳۶۹٫ ↑

1. 1. مدنی ، جلال الدین: حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران ، جلسه دوم ، چاپ سوم، سروش، تهران، ۱۳۶۷٫ ↑

1. 1. مونتسکیو،شارال لویی: روح القوانین: ترجمه ی علی اکبر مهتدی ، چاپ هفتم امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۲٫ ↑

1. 1. هاشمی، محمد: حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلسه دوم، چاپ دوم، مجتمع آموزش عالی قم، قم ،۱۳۷۵٫ ↑

1. 1. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصل ۱۵۶٫ ↑

1. 1. محمود آخوندی، استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران، مجله حقوق دادگستری، ش ۲۴، صفحه ۶ سال ۱۳۷۷ ↑

انعطاف پذیری: این عامل بیانگر علایق و نگرش‌های افراد نسبت به محرک‌های محیطی می‌باشد و مبین استقلال‌طلبی، کنجکاوی، آرمانگرایی و نوآوری‌ها است. نمره بالا در این عامل موید کاوشگری، جست‌و جو‌گری می‌باشد و نمره پایین در آن بیانگر این واقعیت است که شخص تمایل دارد وضعیت موجود را حفظ کند (مک‌کری و کاستا، ۱۹۹۸)

سازگاری: این عامل مبین تمایلات افراد در روابط بین فردی است. نمره بالا در این عامل بیانگر این واقعیت است که فرد تمایل دارد روابط اجتماعی بسیار قوی با کسانی داشته باشد که با آن ها در ارتباط است. نمره پایین در این عامل نشان می‌دهد فرد بیشتر به نیازهای خود توجه دارد (گلدبرگ، ۱۹۹۰)

وظیفه شناسی:نمره بالا در این عامل بیانگر با وجدان بودن، هدفمند، و با اراده و مصمم می‌باشد. نمره در این عامل مبین این است که این افراد در به کارگیری اصول اخلاقی زیاد دقیق نمی باشند و در تلاش رسیدن به هدف هایشان بی حال هستند (گروسی فرشی، ۱۳۸۰)

در خصوص پایایی این پرسشنامه نتایج چندین مطالعه نشان می‌دهد که زیر مقیاس های NEO-FFI همسانی درونی خوبی دارند. به عنوان مثال کاستاومک کری (۱۹۹۲؛ به نقل از شعیری، عطری فرد، نیکخواه، قائم مقامی، ۱۳۸۵) ضریب آلفای بین ۶۸/۰ (برای مقبولیت) تا ۸۶/۰ (برای نوروزگرایی) را گزارش کرده‌اند. رونالد، پارکرواشتومپ^[۱۳۱](۱۹۹۸؛ به نقل از آلوجا، گارسیا، روسیروگارسیا،^[۱۳۲] ۲۰۰۵) پایایی بین ۶۲/۰ تا ۸۴/۰ و ۵۰/۰ تا ۸۴/۰ را به ترتیب در دانشجویان و سربازان فرانسوی به دست آوردند گروسی فرشی (۱۳۸۰) این پرسشنامه را در ایران به فارسی ترجمه و بر روی دانشجویان ایرانی هنجاریابی ‌کرده‌است، به منظور ارزیابی روایی ملاکی این آزمون از محاسبه همبستگی بین دو فرم، گزارش شخصی و گزارش مشاهده گر استفاده شده است، که ضرایب حاصل بین ۴۵/۰ تا ۶۶/۰ بوده اند. ضرایب پایایی این آزمون با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ بین ۵۶/۰ تا ۷۶/۰ به دست آمده است (گروسی فرشی، ۱۳۸۰). در این پژوهش آلفای کرونباخ برای پنج عامل بزرگ شخصیت (نوروزگرایی، برون گرایی، گشودگی) مقبولیت و وظیفه شناسی) به ترتیب برابر با ۸۴/۰، ۶۳/۰، ۳۸/۰، ۶۶/۰، و ۷۶/۰ به دست آمد.

۳-۵-۲- پرسشنامه تاب آوری

برای سنجش میزان تاب آوری از مقیاس تاب آوری کانرو دیویدسون استفاده گردید. مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) یک ابزار ۲۵ گویه ای است که کانر و دیویدسون آن را با بازبینی منبع پژوهشی (۱۹۹۱-۱۹۷۹) در زمینه تاب آوری تهیه نمودند. بررسی ویژگی های روانسنجی این مقیاس در گروه هایی مثل جمعیت های عمومی، مراجعه کنندگان به بخش مراقبت های اولیه، بیماران سرپایی پزشکی، بیماران با مشکل اختلال اضطراب فراگیر و بیماران مبتلا به اختلال پس از ضربه انجام شده است. سازندگان این مقیاس معتقدند که این پرسشنامه افراد تاب آور را از افراد غیر تاب آور در ‌گروه‌های بالینی و غیربالینی جدا می‌کند و می‌تواند در موقعیت های پژوهشی و بالینی به کار رود (محمدی، ۱۳۸۴). این پرسشنامه در یک مقیاس پنج درجه ای از کاملاً نادرست تا همیشه درست ساخته شده است. به نحوی که کاملاً درست نمره یک، به ندرت درست نمره دو، گاهی درست نمره سه، اغلب درست نمره چهار و همیشه درست نمره پنج را به خود اختصاص می‌دهند. دامنه نمره گذاری این مقیاس بین ۱۲۵-۲۵ است.

کانرودیویدسون ضریب آلفای کرونباخ مقیاس تاب آوری را ۸۹/۰ گزارش کرده‌اند همچنین ضریب پایایی حاصل از روش باز آزمایی در یک فاصله ۴ هفته ای ۸۷/۰ بوده است.

نمره مقیاس تاب آوری کانرودیویدسون با نمرات مقیاس سرسختی کوباسا همبستگی مثبت معنادار و با نمره مقیاس استرس ادراک شده و مقیاس آسیب پذیری نسبت به استرس شیهان همبستگی منفی معناداری داشتند. که این نتایج حاکی از اعتبار همزمان اینمقیاس است. این مقیاس در ایران توسط محمدی در سال ۱۳۸۴ هنجار یابی شده است. برای سنجش روایی این مقیاس ابتدا همبستگی هر گویه با نمره کل مقوله محاسبه شده و همبستگی هر نمره با نمره کل به جز گویه ۳ ضریب های بین ۴۱% تا ۶۴% را نشان داد و سپس از روش تحلیل عاملی استفاده شده است، قبل از سنجش تحلیل عاملی، دو شاخی KMO و آزمون کرویت بارتلت هم محاسبه شده و مقدار KMO برای ۸۷/۰ و مقدار تی دو در آزمون بارتلت ۵۵۵۶/۲۸ به دست آمد که هر دو این موارد نشان دهنده شرایط مناسب برای انجام تحلیل عاملی است. برای پایایی این مقیاس هم از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است و میزان آن هم ۸۹% گزارش شده است (محمدی، ۱۳۸۴) در پژوهش دیگری که توسط سامانی و همکاران (۱۳۸۶) برای بررسی پایایی این مقیاس در دانشجویان صورت گرفت، پایایی این مقیاس را ۹۳% گزارش کردند. میزان شاخص KMO هم برابر ۹۱% و ضریب کرویت بارتلت برای ۴۷/۲ گزارش شده است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی وجود پنج عامل شایستگی، استحکام شخصی، اعتماد به غرایز شخصی، تحمل عواطف منفی، پذیرش مثبت عواطف/ روابط ایمن، مهار / معنویت را برای مقیاس تاب آور یاد ‌کرده‌است. چون روایی و پایایی زیر مقیاس ها هنوز به طور قطع تأیید نشده اند در حال حاضر نمره کل تاب آوری برای هدف های پژوهشی معتبر محسوب می شود (کانرودیویدسون ۲۰۰۳، نقل از بشارت، صالحی، شاه محمدی، نادعلی و زبردست، ۱۳۸۷) در این پژوهش نیز پایایی ‌بر اساس آلفای کرونباخ محاسبه گردید و (۷۴/۰= ) به دست آمد.

۳-۵-۳- نسخه ی کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا (CISS-SF)

اندلر و پارکر (۱۹۹۰) را با هدف ارزیابی انواع سبک های مقابله ای افراد در موقعیت های تنیدگی زا شامل سبک های مقابله مسئله مدار، هیجان مدار و اجتنابی طراحی کردند. این آزمون شامل ۴۸ سوال است که هر

1. 1. .Mos & Holahan ↑

1. 1. . Coping inventory for stressful situations short form (CISS-SF) ↑

1. 1. .pervin ↑

1. 1. .personia ↑

1. 1. . Mann ↑

1. 1. . Meili ↑

1. 1. .personology ↑

1. 1. .personality ↑

1. 1. . Individuality ↑

1. 1. .Rychlak ↑

1. 1. .Hjelle& Ziegler ↑

1. 1. .id ↑

1. 1. .Ego ↑

1. 1. .Superego ↑

1. 1. .Sheldon ↑

1. 1. .pieron ↑

1. 1. .Hilgard ↑

1. 1. .Cuttel ↑

1. 1. .Reber ↑

1. 1. .Maddi ↑

1. 1. .Ernst Keretschmer ↑

1. 1. .anthropometry ↑

1. 1. .Gordenallport ↑

1. 1. .Libert ↑

1. 1. .Individual traits ↑

1. 1. .Common traits ↑

1. 1. .Character ↑

1. 1. .personal dispositions ↑

1. 1. . Cardinal ↑

1. 1. .central ↑

1. 1. .secondary ↑

1. 1. .Raymond Cattell ↑

1. 1. . Ability trait ↑

1. 1. . Temperament trait ↑

1. 1. .Dynamic trait ↑

1. 1. .Surface trait ↑

1. 1. .Source trait ↑

1. 1. . life records ↑

1. 1. . Questioners ↑

1. 1. .tests ↑

1. 1. .Carver ↑

1. 1. .Sheier ↑

1. 1. .Adorno ↑

۲-۱۸ .انگیزش

دیویدمک کللند و اتکینسون به اندازه گیری انگیزه پیشرفت پرداختند،مک کللند،۱۹۵۳،رابطه معنا داری را بین نیاز به پیشرفت و نمرات دانشگاهی یافته است. کرلینجر ‌به این نتیجه رسید که بین نیاز به پیشرفت و عملکرد روی تکالیف ارائه شده در ۵۰ در صد از مطالعات رابطه معنا داری را نشان می‌دهد(رحیمی نیک،۱۳۷۴).

مشکل این نیست که دانش آموزان نمی توانند مواد درسی را یاد بگیرند بلکه آن ها نمی خواهند که آن را بیاموزند پس به نظر می‌آید که موانع انگیزشی وعاطفی بیش از موانع شناختی عامل رشد نقایص تحصیلی دانش آموزان ما باشد….

آنچه هم اکنون در تعلیم و تربیت اهمیت و افری دارد انگیزش درونی در انجام دادن تکالیف درسی است یعنی آنچه که دانش آموزان را بر می انگیزند که نسبت به کار خود علاقمند باشند. هر گاه دانش آموزان در انتخاب و ادامه رشته تحصیلی آزاد است در آن زمینه پیشرفت می‌کند و دانش آموزانی که از درس خواندن لذت نمی برند احتمال بسیار کمی برای انتخاب رشته‌های پیشرفته دارند. متاسفانه در رویکرد های سنتی تعلیم و تربیت،مشوق ها بیشتر جنبه بیرونی دارد مثل نمره دهی که مقایسه ای بین افراد هست و تنها به عده کمی اجازه لمس موفقیت را می‌دهد(رحیمی نیک،۱۳۷۴).

ویژگی هایی مانند هوش،استعداد و انگیزش،گونه هایی از متغیرهای شخصی می‌باشند که در پیشرفت تحصیلی دانش آموز نقش مهمی دارا هستند اما مفهوم انگیزش برای معلم از یک لحاظ مهمتر از هوش یا استعداد است. اگر بنا باشد هوش یا استعداد افزایش یاید،سازه‌های انگیزش به کار گرفته شوند زیرا تا معلم،دانش آموزان را بر نیا نگیزد نمی تواند از هوش یا استعداد آن ها در یادگیری استفاده کند(بال ۱۹۹۴ ؛ نقل از مسدد،۱۳۷۳).

۲-۱۹ .خود پنداره^[۶۹]

خود پنداره کلیه ادراکهایی است که شخص ‌در مورد خود دارد . خود پنداره دارای سه سطح است سطح اول خود پنداره کلی است که شامل مجموعه ای از باور هایی است که شخص در باره خود دارد . تغییر آن نسبتاً دشوار است،سطح دوم قلمرو عمده تحصیلی و غیر تحصیلی(اجتماعی و حسی)است و سطح سوم با قلمرو های ویژه خود پنداره که به طور مستقیم با موضوع درس(ریاضی)و یا نوع فعالیت(هنری)ارتباط دارد در نظر گرفته می شود. اگر عملکرد ریاضی،ورزش یا هنری دانش آموزی بهبود یابد نگرش – های آن ‌در مورد خودش نیز در این قلمرو تغییر می‌یابد. تغییر در رفتار موجب تغییر در نگرش و خود پنداره می شود و از این واقعیت ریشه می‌گیرد که تغییر بنیادی در رفتار مبنایی عمیق و واقعی برای دانش آموز فراهم می آورد که بر پایه آن شخص احساس عزت نفس،اعتماد به نفس و وقار کند(باندرا،۱۹۶۹،گیج و برلاینر،۱۹۹۵).

مطالعه های همبستگی رابطه های مثبت زیادی میان پیشرفت تحصیلی و اندازه های خود پنداره نشان می‌دهد سطح موفقیت تحصیلی به ویژه در طول سال‌های متمادی می‌تواند میزان احترام به خود و توانایی‌ها مختلف فردی را پیش‌بینی کند(پریچُمن ^[۷۰]،شیپمن^[۷۱]،۱۹۷۸ و کیفر^[۷۲]،۱۹۷۵).

پیشینه موفقیت و ناکامی تحصیلی دانش آموزان است که اطلاعات لازم را برای ارزیابی خود را در اختیار آن ها قرار می‌دهد این مسئله با نظریه اریکسون در « بحران پیشرفت در برابر حقارت» که در سال‌های دبستان روی می‌دهد همخوانی دارد. اگر کودکان برای تلاش هایشان مورد توجه و شناسایی قرا ر نگیرند،حس بی کفایتی و حقارت در آن ها رشد خواهد کرد(هاما چک^[۷۳]،۱۹۷۸،گیج و برلاینر،۱۹۹۵ ؛ نقل ازفردوسی۱۳۸۰).

زمانی که افراد از خود پنداره بالایی از توانایی برخوردار می‌باشند از آن ها که انتظار زیادی برای موفقیت تحصیلی دارند چنانچه در یک امتحان با شکست مواجهه گردند شکست خود را به شانش و تصادف و حداکثر به عدم کوشش خود نسبت می‌دهند و انتظار موفقیت بعدی در آن ها تحت تأثیر قرار نمی گیرد،به عبارت دیگر خود پندار آغازین آن ها تثبیت می شود(فریزووپلی ^[۷۴]،۱۹۶۷؛ نقل از فردوسی ۱۳۸۰).

رابطه تنگاتنگی بین خود پنداره و پیشرفت تحصیلی وجود دارد به طوری که دانش آموزانی که از خود پنداره مثبت برخوردار هستند در مقایسه با دانش آموزانی که از خود پنداره منفی برخوردار بودند پیشرفت تحصیلی بالاتری دارند(مارش^[۷۵]،۱۹۹۲).

طبق تحقیق هوس^[۷۶](۱۹۹۲)همبستگی مثبت و قوی بین خود پنداره تحصیلی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد همچنین امبویا^[۷۷](۱۹۹۳)ارتباط مثبت و معنا داری را بین خود پنداره و توانایی تحصیلی و موفقیت تحصیلی در دختر و پسر گزارش کرده‌اند.

۲-۲۰ .مهارت‌های حرکتی

مراحل ‌پاسخ‌گویی‌ واحد حرکتی،اغلب در عملکرد های پیچیده تر تمام مهارت‌های حرکتی ترکیب می‌شوند گاهی آن ها « مهارت‌های حرکتی ادراکی»^[۷۸] یا « مهارت‌های روانی حرکتی»^[۷۹] خوانده می‌شوند ومی رسانند که عملکرد مهارت‌های حرکتی حواس و مغز را به اندازه ماهیچه ها در بر می گیرند. مهارت‌های حرکتی قابلیت های یاد گرفته شده ای هستند که بر عملکرد هایی که بازده آن ها در سرعت،درستی شدت یا نرمی حرکات بدنی است تأکید می‌کنند(گانیه ۱۹۱۶ ؛ترجمه دولت آبادی،۱۳۷۴).

۲-۲۰-۱ .ویژگی های مهارت‌های حرکتی

به نظر می‌رسد مهارت‌های حرکتی باعث یک برنامه حرکتی سازمان یافته از مرکز خواهند گردید که حرکات ماهرانه را بدون باز خورد از حواس کنترل می‌کنند(گانیه،۱۹۱۶؛ترجمه دولت آبادی،۱۳۷۴).

انعطاف و زمان بندی روبه افزایشی را که از تمرین یک مهارت حرکتی ناشی می شود وابسته به باز خوردی می‌داند که هم درونی است و هم بیرونی.باز خورد درونی به شکل محرکی که از ماهیچه ها و مفاصل تشکیل می شود یک « رد ادراکی» را می‌سازد یعنی یک نوع تصویر ذهنی حرکتی که به عنوان مدلولی عمل می‌کند که در مقایسه با آن یاد بگیرند در تمرین های متوالی آزمایش ها،خطاها را می سنجد،باز خورد بیرونی اغلب به وسیله اطلاع از نتایج حاصل می شود همان‌ طور که تمرین ها ادامه می‌یابند پیشرفت مهارت به نحو فزاینده ای به باز خورد درونی وابسته می شود و کمتر به اطلاع از نتایجی که از باز خورد بیرونی حاصل می‌گردد(آدامز^[۸۰] ۱۹۷۷؛ نقل از محسنی،۱۳۸۴).

در یاد گیری مهارت‌های حرکتی توانایی‌ها،کار کرد معمول خود را دارند . توانایی هایی مثل سرعت،حرکت و هماهنگی حرکتی در یادگیری بعضی از مهارت‌های حرکتی یاری دهنده اند. اغلب یادگیری مهارت حرکتی می‌تواند تحت تأثیر،توانایی‌های فضایی قبل مثل تجسم فضایی و روابط فضایی^[۸۱] قرار گیرند.

۲-۲۱٫ یادگیری فعال

رکن اصلی تحقق مسئولیت مدنی ضرر است زیرا باید ضرری باشد تا برای جبران آن مسئولیتی ایجاد شود ‌بنابرین‏ در این گفتار ابتدا مفهوم لغوی و اصطلاحی ضرر بیان خواهد شد و سپس به ذکر اقسام ضرر خواهیم پرداخت آنگاه شرایط مطالبه خسارت بیان می شود.

بند اول: مفهوم ضرر

الف: مفهوم لغوی

ضرر اسم مصدر” ضَر یَضُر ضَراٌ ” و ریشه فعلی آن ضرر است که در مقابل کلمه منفعت قرار گرفته است^[۸۷] و در لغت به معنای گزند رسانیدن، لطمه و آسیب جانی و مالی، تنگی، نقصان و آسیب آمده است^[۸۸] کلمه ضرر و خسارت مترادف یکدیگرند^[۸۹] خسارت به معنای مالی که زیان را جبران می‌کند است که در ماده ۲۲۶ و ۲۲۷ قانون مدنی بدان اشاره شده است^[۹۰] و نیز در ماده ۲۲۱ قانون مدنی واژه ی خسارت به معنای از دست رفتن حق و دارایی، آسیب و تباهی بیان شده است.^[۹۱]

ب)مفهوم اصطلاحی

ضرر ایراد نقص به مال، جان یا عرض^[۹۲]یا کاهش کمی و کیفی در مال بوده^[۹۳] که در اصطلاح به از بین رفتن مال یا منفعت قطعی و مسلم یا آسیب به سلامت و حیثیت کسی گفته می شود.^[۹۴] ضرر مفهوم عرفی داشته یعنی آنچه که عرف آن را ضرر می‌داند^[۹۵] و قابل چشم پوشی نباشد.^[۹۶] ‌بنابرین‏ تولید کننده نسبت به خساراتی که به طور طبیعی از استعمال کالا ناشی می شود مسئول نیست چنانچه هر نوشابه و شربتی معمولاً حاوی مقداری شکر است و نقشی که شکر در فساد دندان ها دارد ضرر تلقی نمی شود و از این حیث نمی توان از تولید کننده مطالبه خسارت کرد و فقط خسارتی قابل مطالبه است که از عیب قابل انتساب به تولید کننده ناشی شده باشد.^[۹۷] قانون مسئولیت مدنی در ماده ۱^[۹۸] و ۲^[۹۹] ضرر را به دو قسم مادی و معنوی تقسیم ‌کرده‌است^[۱۰۰] اما در ماده ۹^[۱۰۱] قانون آیین دادرسی کیفری سابق ضرر به دو قسم مادی و منافع ممکن الحصول تقسیم شده بود^[۱۰۲]و ‌در مورد خسارت معنوی سکوت اختیار کرده بود.

در قانون مجازات اسلامی مصوّب ۷۰ در ماده ۳۱۹ ^[۱۰۳] ضرر به سه دسته تلف جان یا نقص عضو یا خسارت مالی تقسیم شده بود اما در ماده ۴۹۵^[۱۰۴] قانون مجازات اسلامی مصوّب ۹۲ ضرر به دو دسته تلف جان و صدمه بدنی تقسیم شده است و خسارت مالی حذف شده که به نظر می‌رسد بهتر این بود که قانون‌گذار ‌به این خسارت نیز اشاره می کرد اما از آنجا که در قانون مسئولیت مدنی خسارت مالی به عنوان یکی از انواع خسارت بیان شده است می توان خلاء به وجود آمده در قانون مجازات را با مراجعه ‌به این قانون جبران نمود، همچنین قانون مجازات اسلامی ۹۲ خسارات مازاد بر دیه و خسارات معنوی را قابل مطالبه ندانسته است.

‌بنابرین‏ با توجه به قوانین مختلف در حقوق ایران خسارت به سه دسته ی خسارت مادی(مال یا جان) خسارت معنوی(آبرو و حیثیت) خسارت بدنی(سلامت) تقسیم شده است.^[۱۰۵] البته ملاک وضابطه قطعی برای تمایز میان خسارت مادی و معنوی وجود ندارد زیرا در بسیاری از موارد صدمه های روحی، زیان مالی نیز در پی دارند و بالعکس زیان های مالی نیز معمولاً دارای بُعد معنوی هستند^[۱۰۶] مانند لطمه به مالکیت معنوی که علاوه بر زیان مالی آثار زیانبار معنوی نیز در بر دارد و متضرر می‌تواند علاوه بر جبران خسارت مالی جبران خسارت معنوی خود را نیز بخواهد.

در توضیح اقسام ضرر باید بگوئیم اولین قسم از ضرر،خسارت مادی(مالی)است که مقصود از آن ضرری ست که به اعیان، منافع، حقوق مالی و بدن کسی برسد^[۱۰۷]و قابل تقویم به پول باشد^[۱۰۸] که در مقابل ضرر معنوی قرار می‌گیرد.^[۱۰۹] به طور مثال اگر در اثر عیب در تولید، ماشین خریداری شده بسوزد یا در اثر سرایت آتش به سایر اموال خریدار خسارتی وارد آید خواهان می‌تواند از دادگاه مطالبه خسارت نماید.^[۱۱۰] به طور خلاصه می توان گفت هر گونه خسارتی که از دارایی شخص بکاهد یا از افزایش دارایی جلوگیری نماید طوری که آن خسارت تقویم پذیر به پول باشد ضرر مادی محسوب شده و عامل زیان مکلف است خسارت وارده را جبران نماید.^[۱۱۱]

به طور مثال هرگاه راننده ای در اثر عدم مهارت یا نداشتن سرعت مجاز با شخصی برخورد نماید و به او خسارتی برساند موظف است خسارت را پرداخت نماید زیرا اگر فعل راننده نبود ضرری به وجود نمی آمد همچنین بر اساس قانون مجازات جدید اگر پزشک با اهمال یا بی مبالاتی خود باعث شود بیماری فرد شدت یابد و به واسطه ی آن هزینه هایی بر بیمار متحمل گردد پزشک مسئول شناخته خواهد شد و باید از عهده ی خسارات برآید و حتی در صورتی که میان پزشک و بیمار قراردادی منعقد شده باشد و پزشک به تعهدات خود عمل ننماید بیمار حق دارد حق الزحمه تعیین شده را استرداد کند.^[۱۱۲]

دسته ی دیگری از ضرر که در مقابل ضرر مادی قرار می‌گیرد ضرری معنوی ست که در نتیجه لطمه به آبرو ، حیثیت، عواطف، احساسات و اعتبار شغلی و شخصی فرد به وجود می‌آید^[۱۱۳] و بر خلاف ضرر مادی قابل ارزیابی به پول نمی باشد مانند فروشنده ای که با فروش کالای معیوب شهرت تجاری خود را از دست می‌دهد^[۱۱۴] اما این ضرر ممکن است همراه با ضرر مادی باشد^[۱۱۵] به طور مثال شخصی که در اثر تصادف رانندگی زیبایی و قدرت خود را از دست داده است علاوه بر تحمیل هزینه های درمان از نظر روانی نیز دچار درد و رنج شده است و تاوانی که در این مورد پرداخت می شود “غرامت درد” است و اگر در اثر این تصادف فرد از انجام برخی فعالیت ها ناتوان شده باشد باید زیان های وارده از این حیث نیز به او پرداخت شود.

قابل جبران بودن یا غیر قابل جبران بودن خسارت معنوی مسئله ای است که موجب بروز اختلاف در بین حقوق ‌دانان گردیده است، گروهی از این حقوق ‌دانان به دلایلی از جمله غیر قابل تقویم بودن، عدم تعیین دقیق میزان خسارت و غیر اخلاقی بودن پرداخت پول در ازای لطمه به عواطف و روح انسان، این قسم از خسارت را غیر قابل جبران دانسته اند اما عده ای دیگر از حقوق ‌دانان نظر گروه اول را به دلیل عدم قطعیت دلایل آن ها رد کرده و معتقدند هدف مسئولیت مدنی بازگرداندن زیان دیده به وضع سابق است نه از بین بردن ضرر، به همین دلیل عواملی مانند دشوار بودن خسارت نباید موجب نادیده گرفتن آن شود زیرا این ارزیابی هر چند دشوار اما امکان پذیر است و از طرف دیگر مطالبه کردن پول در برابر احساسات پایمال شده همیشه خلاف اخلاق نیست و در مواردی با هدف تسکین خاطر شخص زیان دیده یا بازماندگان او صورت می‌گیرد و کاملاً سازگار با عرف و اخلاق است.^[۱۱۶]

رویه قضایی فرانسه در سال ۱۸۳۲ جبران خسارت معنوی به طریق مالی را به عنوان یک اصل ثابت مورد پذیرش قرار داد^[۱۱۷] و حقوق ایران نیز به موجب ماده ۱۰^[۱۱۸] قانون مسئولیت مدنی و ماده ۱۷۱^[۱۱۹] قانون اساسی و ماده ۵۸^[۱۲۰] قانون مجازات اسلامی مصوّب۷۰ این خسارت را پذیرفته است.

در ایران، اصل رسیدگی به جرائم اطفال در مراجع اختصاصی در قانون سال ۱۳۳۸ پیش‌بینی گردیده و قضات دادگاه های اطفال به وسیله ی وزیر دادگستری از میان افرادی انتخاب می شدند که با توجه به سن، سوابق و صلاحیت و علاقه چنین قابلیتی را احراز می نمودند مع الوصف قضات منتخب امکان آموزش ویژه را همانند آنچه در فرانسه مرسوم بود را نداشتند و فقط در این اواخر قوه ی قضائیه دوره های آموزشی عمومی حین خدمت برای قضات برگزار نموده است(باصری، علی اکبر،۱۳۸۷، ص ۲۵ به بعد).

۱-۱۱-۲- سیاست ترکیه در قبال بزهکاری اطفال و نوجوانان

سیستم جزایی کودکان ، برای جلوگیری از ارتکاب جرم در کودکان با بهره گرفتن از یک مکانیزم بزرگ، نقش کوچکی را در این میان دارد و همراه محاکم کودکان و پلیس مخصوص کودکان و قضات به عنوان تسریع کنندگان امور هستند. سیستم قضایی کودکان به همراه مؤسسات بهداشت، آموزش، سرویس های رفاهی و پشتیبانی اجتماعی برای اشخاص قربانی و شهود خدمات محافظتی و پیشگیری را توسط مؤسسات رسمی و غیر دولتی به عهده داشته است و با آن ها همکاری می کند. سیاست ترکیه در قبال اطفال بیشتری در جهت نگهداری آن ها در ایده آل ترین نحو ممکن از نظر اجتماعی، ذهنی، جسمی و مهیا کردن امکانات تأیید شده ‌در مورد رشد آزاد و محترمانه است. همچنین هیچ کودکی نباید مورد شکنجه و رفتار تحقیر آمیز قرار گیرد. برای پیشگیری از بزهکاری اطفال قواعد و روش های مختلفی وجود دارند که می‌توانند مؤثر واقع شوند در جامعه برای کسانی که جرم انجام می‌دهند از لحاظ جامعه و از لحاظ حقوقی محرومیتهایی وجود خواهد داشت که این محرومیتها بر اساس قواعد پیش‌بینی شده خواهند بود.

با توجه به ارتباط ترکیه با اتحادیه اروپا، علی الخصوص منطبق ساختن برخی از قوانین داخلی با قوانین اروپایی، رشد لازم در جهت قوانین حمایتی از اطفال قابل مشاهده است. این قوانین در جهت کاهش جرائم طرف اطفال و نوجوانان است. همچنین وجود دادگاه های مستقل برای اطفال و نوجوانان بزهکار در ترکیه موید این امر می‌باشد نوع رسیدگی در دادگاه اطفال در ترکیه متفاوت می‌باشد که عبارتند از این که:

1. 1. اقامه­ دعوی متفاوت باشد. یعنی تنها اشخاصی که مرتبط با دعوا هستند می ­توانند اقامه دعوا کنند.

1. 1. هیئت منصفه وجود ندارد.

1. 1. وکلا نمی توانند به طور عموم در محاکم اطفال حضور داشته باشند.

1. مراقبت حتماً باید از اطفال صورت بگیرد.

در قانون حمایت از کودکان در ترکیه که دادگاه های اطفال بر طبق آن رسیدگی خود را انجام می‌دهند هدف از این قوانین حمایت از کودکانی بیان شده که نیاز به مراقبت دارند و یا به سبب انجام جرم نیازمند کمک و مراقبت می‌باشند، حقوق و صحت و سلامتی آنان تحت حمایت این قانون قرار گرفته است (Tufan,Beril,2009,P189)

۱-۱۱-۳- اصول عمومی و تدابیر خاص حاکم بر اطفال و نوجوانان بزهکار در حقوق ایران و ترکیه

اطفال بزهکار همانند مجرمان بزرگسال در قلمرو کیفری دارای حقوقی هستند، که در گفتار حاضر به ذکر اصول عمومی ‌در مورد اطفال و نوجوانان بزهکار در ایران و ترکیه می پردازیم:

۱-۱۱-۳-۱-اصل برائت

اصل برائت که می توان آن را میراث مشترک حقوقی همه ی ملل پیشرفته ی جهان محسوب کرد ، در یکی دو قرن اخیر و به ویژه پس از جنگ جهانی دوم مورد استقبال و عنایت خاص حقوق ‌دانان و قانونگذاران در حقوق داخلی کشورها و نیز موضوع اعلامیه ها و معاهدات در سطح منطقه ای و یا بین‌المللی قرار گرفته است. این اصل ناظر است بر فرض بی گناه بودن، به ویژه در مراحل دادرسی و در صورت نبودن دلایل کافی کاربرد ویژه ای دارد (Yavazer,haluk,1994,P251).

از آنجا که اثبات جرم و تحقق محکومیت کیفری در هیچ نظام حقوقی بدون وجود دلیل امکان پذیر نیست، لذا به طور یقین ، دلایل در حقوق جزا نقش اساسی داشته و به لحاظ اهمیت فوق العاده آن، بخش عمده ای از مباحثات علمی در زمینه ی مسائل کیفری به تحلیل اصول و قواعد آن اختصاص یافته است.

مسأله ی اقامه دلیل در دعوی کیفری و تلفیق آن در همه موارد با اعمال اصل برائت یا فرض بی گناهی متهم در اجرای عدالت کیفری به سهولت امکان ندارد ‌بنابرین‏ اصل برائت از اصولی است که باید در حین دادرسی اعمال گردد ولی به لحاظ اینکه این اصل یکی از اصول عمومی حاکم بر دادرسی باید در دادرسی اطفال و نوجوانان هم رعایت شود (خزانی، منوچهر،۱۳۷۰، ص۱۲۵).

اصل برائت به عنوان یکی از اصول اساسی و مهم در دادگاه های ترکیه می‌باشد تأکید شده است که: فرض بی گناهی تا زمانی که طبق قانون، جرم ثابت نشده است باید مد نظر قرار گیرد(آشوری، محمد،۱۳۷۶، ص ۱۳۳).

این حاکی از اصل برائت و اقامه ی دلیل در دعوی کیفری است، زیرا تنها با ارائه ی دلیل در دعاوی کیفری می توان مجرمیت را ثابت نمود و در غیر این صورت برائت می‌تواند یکی از اصول حاکم بر دادرسی تلقی گردد. در جای دیگر و در ضمن بررسی حقوق اطفال نوجوانان، اصل برائت، از حقوق مسلم در مراحل دادخواهی در نظر گرفته شده است و در خصوص نوجوانانی که دستگیر می‌شوند یا در انتظار محاکمه هستند تأکید شده که باید با فرض بی گناهی با آن ها رفتار نمود. ‌بنابرین‏ اصل برائت در حقوق کیفری اطفال یکی از اصول مهم و با ارزش بوده و در حقوق دو کشور ایران و ترکیه بر این اصل تأکید شده است.

۱-۱۱-۳-۲-اصل عطف بماسبق نشدن قوانین کیفری

اصولاً قوانین برای آینده تدوین می‌شوند و بر اعمال گذشته باز نمی گردند. قاعده ی عطف بماسبق نشدن نتیجه ی ضروری اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها است. این قاعده، دارای یک وجه کلی و یک جنبه ی تعدیل کننده است. از نظر کلی ، قاضی نمی تواند قانون جدیدی را که عملی را جرم می شناسد (که در گذشته جرم نبوده و یا مجازات شدید ترین را مقرر می‌دارد که در گذشته وجود نداشته است) به اعمال ارتکابی قبل از قانون جدید که هنوز در مرحله رسیدگی هستند یا شروع به رسیدگی نشده اند، تسری دهد. قاعده عطف به ماسبق نشدن در موردی که قانون جدید خفیفتر است اجرا نمی شود و یا به عبارت دیگر قانون جدیدِ خفیف تر بلافاصله قابل اجرا است. در هر حال، اجرای این قاعده استثنائاتی را در بر خواهد داشت. ۱)استثنائاتی که مقنن وضع می‌کند و در خود قانون صراحتاً لزوم عطف بماسبق شدن آن مقررات خاص را تبیین می کند. ۲)وجود قوانین تفسیری که به عقیده ی حقوق ‌دانان قوانین تفسیری عطف به ماسبق می‌شوند، زیرا تغییری در محتوای قانون نمی دهند و فقط آن را روشن و یا گویا می‌سازند. بدون تغییر محتوای قانون، آن را معنی می‌کنند اما باید دقت کرد که قانون‌گذار تحت عنوان تفسیر، موارد جدیدی را وارد قانون نکند ، زیرا این روش برای آزادیهای فردی خطرناک است. ۳)قوانینی که اقدامات تأمینی را ایجاد می‌کند. در مکتب تحققی به اقدامات تأمینی ‌در مورد بزهکاران اهمیت فوق العاده داده می شد. لازم به ذکر است که قاعده ی اصل عطف بماسبق نشدن مربوط به قوانین ماهوی است و بر عکس قوانین شکلی عطف بماسبق می‌شوند، زیرا از نظر حقوقی به نفع جامعه و مجرم است البته این قوانین مربوط به شکل شکایات قضایی، صلاحیت دادگاه و آیین دادرسی است (نوربها، رضا،۱۳۷۵، ص۱۴۳).