اسلاتوینسکی (۲۰۱۰) برای بازآزمایی مدل مورنو و کاسیلاس (۲۰۰۸) و با توجه به شرایط منحصر به فرد شرکت­های تولیدی واشینگتون، نقش تعدیل کنندگی عدم اطمینان محیطی در ارتباط بین گرایش کارآفرینانه و عملکرد شرکت­های تولیدی ایالت واشینگتون را مورد بررسی مجدد قرار داد. در این تحقیق ۴۳۳ نفر از ۱۹۱ شرکت تولیدی مقیاس سه بُعدی گرایش کارآفرینانه (کوین و اسلوین، ۱۹۸۹) و مقیاس عملکرد تجاری (زهرا، ۱۹۹۳) و مقیاس عدم اطمینان محیطی (میلر، ۱۹۷۸) را تکمیل کردند. نتایج تحقیق نشان داد که عدم اطمینان محیطی شامل پویایی و خصوصمت محیطی تأثیر معنی­داری بر ارتباط بین گرایش کارآفرینانه و عملکرد ندارد. نتایج این تحقیق از مدل کارآفرینی سازمانی لامپکین و دس (۱۹۹۶) حمایت نمی­کند.

اسلاتوینسکی^[۱۳۸] (۲۰۱۰) ارتباط بین گرایش کارآفرینانه و عملکرد شرکت­های تولیدی ایالت واشینگتون را مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق ۴۳۳ نفر از ۱۹۱ شرکت تولیدی حضور داشتند. گرایش کارآفرینانه با بهره گرفتن از مقیاس سه بُعدی کوین و اسلوین (۱۹۸۹) و عملکرد شرکت با بهره گرفتن از مقیاس زهرا (۱۹۹۳) مورد اندازه ­گیری قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تنها ۸/۱۳% از واریانس عملکرد شرکت توسط ابعاد سه گانه گرایش کارآفرینانه کوین و اسلوین (۱۹۸۹) توضیح داده می­ شود که با وجود معنی­داری آن، تعیین کننده خیلی قوی به شمار نمی­آید.

فرانک، کسلر و فینک^[۱۳۹] (۲۰۱۰) اثرات مثبت گرایش کارآفرینانه بر عملکرد تجاری را با تکرار تحقیق ویکلاند و شفرد (۲۰۰۵) در زمینه صنعت الکترونیک استرالیا مورد مطالعه قرار دادند. در این تحقیق اثر تعدیل­کننده­گی پویایی محیطی و میزان دسترسی به سرمایه مالی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که گرایش کارآفرینانه (خطرپذیری، نوآوری و پیشگامی) تنها از طریق پویایی محیطی و دسترسی به سرمایه مالی با عملکرد در ارتباط است، طوری که گرایش کارآفرینانه در محیط پویا و در دسترسی بالا به سرمایه مالی به عملکرد تجاری بالاتر منجر می­ شود. اثر مستقیم گرایش کارآفرینانه بر عملکرد و همچنین اثر تعدیل­کننده­گی پویایی محیطی بر ارتباط بین گرایش کارآفرینانه و عملکرد از نظر آماری معنی­دار نبود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که گرایش کارآفرینانه در محیط باثبات ممکن است تأثیر منفی بر عملکرد تجاری داشته باشد.

گودیل، کراتکو، هورنزبی و کوین^[۱۴۰] (۲۰۱۰) ارتباط بین کارآفرینی سازمانی با عملکرد نوآورانه ۸۵ شرکت را مورد بررسی قرار دادند. داده ­های تحقیق ‌بر اساس ابعاد ابزار سنجش کارآفرینی سازمانی (هورنزبی و همکاران، ۲۰۰۸، ۲۰۰۲) و عملکرد نوآورانه و عملکرد مالی شرکت­ها گردآوری شد. پرسشنامه ­ها در بین ۱۷۷ نفر از مدیران شرکت­ها توزیع گردید. نتایج تحقیق نشان داد که تنها حمایت مدیریت و مرزهای سازمانی اثر مستقیمی بر عملکرد شرکت­ها دارندو سایر ابعاد از طریق متغیرهای کنترل ریسک و رسمیت کنترل فرایند اثر غیرمستقیم بر عملکرد دارند.

آسیخیا^[۱۴۱] (۲۰۱۰) ارتباط مشتری مداری و عملکرد تجاری کسب و کارهای کوچک و متوسط را در نیجریه مورد مطالعه قرار داد. تحلیل داده ­های گردآوری شده از ۲۲۲ کسب و کار نشان داد که ارتباط مثبتی بین مشتری مداری و عملکرد وجود دارد که سازه شایستگی در بازاریابی متغیر واسطه­ای این ارتباط ‌می‌باشد.

جانگ^[۱۴۲] (۲۰۱۰) نقش واسطه ­ای مشتری مداری در ارتباط بین کارمندمداری و عملکرد را در ۱۰۳ شرکت فرعی چینی شرکت­های خارجی مورد مطالعه قرار دادند. شاخص­ های عملکرد شامل عملکرد مالی و عملکرد نوآورانه بود. نتایج تحقیق نشان داد که ارتباط مثبت و متوسطی بین مشتری مداری و هر دو شاخص عملکرد وجود دارد.

یواس و باباکاس^[۱۴۳] (۲۰۱۰) ارتباط بین حمایت سازمانی، مشتری مداری و نتایج شغلی را در کارمندان خط جلو^[۱۴۴] یک بانک بزرگ در نیوزیلند با بهره گرفتن از مقیاس مشتری مداری دوناوان و همکاران (۲۰۰۴) مورد مطالعه قرار دادند. در این تحقیق ۵۳۰ کارمند بانک از ۵۰ شعبه شرکت داشتند. عملکرد شغلی با بهره گرفتن از مقیاس شش عبارتی یابین و بولس^[۱۴۵] (۱۹۹۸) با همسانی درونی ۷۶/۰ اندازه ­گیری شد. همچنین همسانی دورنی مقیاس مشتری مداری ۸۶/۰ گزارش شد. نتایج این تحقیق نشان داد که حمایت سرپرست بیشترین همبستگی را با نتایج روان­شناختی شغل مانند رضایت شغلی دارد. همچنین، مشتری گرایی به عنوان یک منبع فردی، با عملکرد شغلی در ارتباط بود. از سوی دیگر، یافته ­های این تحقیق نشان داد که عملکرد شغلی برای تأثیرپذیری از فناوری خدمات و توانمندسازی مستعدتر است.

۲-۳- جمع بندی و ارائه چارچوب مفهومی تحقیق

‌بر اساس آنچه که در این فصل گذشت، مشخص گردید که در مدل­های مختلف، متغیرهای محیطی به عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر کارآفرینی سازمانی و نیز عملکرد تجاری در نظر گرفته شده است. به طور دقیق­تر، در اکثر مدل­های کارآفرینی سازمانی متغیرهای محیطی مانند ابعاد عدم اطمینان محیطی و متغیرهای سازمانی یا به عنوان متغیرهای تعدیل کننده کارآفرینی سازمانی- عملکرد و یا به عنوان متغیرهای تعیین کننده کارآفرینی در سطح سازمان در نظر گرفته ‌شده‌اند. با این حال، یافته ­های متفاوتی در خصوص اثر تعدیل کننده­گی عدم اطمینان محیطی در زمینه ­های تجاری، صنعتی و تولیدی وجود داشت که نیاز به مطالعات بیشتر دارد. مشتری مداری در سطح استراتژیک سازمان­ها و شرکت­ها با کارآفرینی سازمانی در ارتباط مستقیم قرار داشت. همان­طور که پیش­تر نیز اشاره شد، مدل پایه برای تدوین چارچوب مفهومی تحقیق (شکل ۲-۷) مدل کارآفرینی سازمانی لامپکین و دس (۱۹۹۶) مد نظر قرار گرفت. دلیل اول استفاده از مدل لامکین و دس (۱۹۹۶)، وسعت و فراگیر بودن ابعاد در نظر گرفته شده در این مدل ‌می‌باشد که برای محقق این امکان را فراهم می­ کند تا رفتارهای کارآفرینانه بیشتری را در بانک­های خصوصی مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. دلیل دوم استفاده از این مدل، به کارگیری آن در صنعت بانکداری در تحقیقات قبلی است که به محقق اجازه می­دهد تا نتایج به دست آمده را با تحقیقات قبلی انجام شده در صنعت بانکداری مورد مقایسه قرار داده و به بحث و نتیجه ­گیری ‌در مورد آن بپردازد. در تدوین چارچوب مفهومی تحقیق حاضر، تعدیلاتی روی مدل پایه صورت گرفت. مدل لامپکین و دس (۱۹۹۶) طیف وسیعی از متغیرهای محیطی و سازمانی را به عنوان تعدیل­کننده­ های ارتباط گرایش کارآفرینانه و عملکرد سازمانی پیشنهاد کرده ­اند که بررسی همه این متغیرها خارج از توان تحقیق حاضر بود. برای مثال، در فرایند تحقیق حاضر، امکان دسترسی به آماره­ های مربوط به عملکرد بانک­ها (درآمد، رضایت سهام‌داران و …) وجود نداشت. ‌بنابرین‏ محقق از بین عوامل محیطی متغیر عدم اطمینان محیطی و از بین عوامل سازمانی استراتژی مشتری مداری را انتخاب کرده و اثر آن بر گرایش کارآفرینانه را مورد بررسی قرار داد. لازم به توضیح است، با توجه ‌به این که در اکثر متون مربوط به مدیریت، ارتباط دوسویه­ای بین عوامل محیطی و سازمانی پیشنهاد شده است؛ طوری که تاثیر عوامل محیطی بر عوامل سازمانی به مراتب قوی­تر از تأثیر عوامل سازمانی بر عوامل محیطی است (رابینز، ۱۹۹۱)، لذا در طراحی چارچوب مفهومی تحقیق عدم اطمینان محیطی به عنوان عامل تأثیر گذار بر مشتری مداری و گرایش کارآفرینانه و نیز مشتری مداری به عنوان عامل تأثیرگذار بر گرایش کارآفرینانه در نظر گرفته شد.

عدم اطمینان محیطی

الگوی ارزشیابی به مثابه روشنگری :ارائه ‌کنندگان این الگو معتقدند که اولا نظام های آموزشی بعد از به اجرا در آمدن از حالت پویا درآمده و ایستا می‌گردند و تعدیل های جزیی هم درباره آن ها به مورد اجرا در نیامده و با هدف های خود فاصله می‌گیرند. ثانیاً”برنامه های آموزشی از محیط یادگیری و مجریان آن جدا نبوده و باید به آن ها توجه نمود(حجازی،۱۳۷۳)

الگوی ارزشیابی اجرای عمل :این الگو ارزشیابی را مطالعه مجریان می‌داند و بر منابع و برنامه آموزشی تأکید ندارد ور در این مسیر با تشخیص نقاط ضعف مجریان و تهیه بازخورد مناسب،افراد ضعیف و بازدارنده را به افراد فعال و تسریع کننده تبدیل می‌کند.(منسوب بصیری،۱۳۸۳)

الگو ارزشیابی مشارکتی :این الگو بر مشارکت افراد تحت تاثیر برنامه های ارزشیابی تکیه دارد،هدف این الگو عبارت است از این که مردمی‌که زندگی شان مورد بررسی قرار می‌گیرد،به عوض آن که صرفا” موضوع مورد بررسی باقی بمانند،به طور فعال درامر بررسی شرکت کنند(خورشیدی و ملکشاهی،۱۳۸۵)

الگوی ارزشیابی اختلاف :ارزشیابی در این الگو حاصل مقایسه عملکرد ها با استانداردهاست که مابه التفاوت این دو،به دست آوردن اطلاعات مربوط به اختلاف است که می‌توان به عنوان مبنایی برای قضاوت درباره ارزش یا ارزشمندی پدیده مورد ارزشیابی باشد(منسوب بصیری، ۱۳۸۳)

الگوی ارزشیابی اعتبارسنجی: آدلمن اعتبارسنجی را فرایند کنترل کیفیت و اطمینان در آموزش عالی بیان می‌کند و می‌افزایدکه به وسیله اعتبار سنجی می‌توان به بازبینی و سنجش کیفیت آموزش و یا هردو مقصود تحقق بخشید.به عبارت دیگر،به وسیله اعتبارسنجی برای کسب اطمینان از احراز حداقل استانداردهای قابل پیش‌بینی ‌در مورد یک مؤسسه‌ یه برنامه های آن می‌توان به قضاوت پرداخت (قورچیان،۱۳۷۳)

الگوی ارزشیابی توانمندساز: ارزشیابی توانمند ساز برای کمک به افراد گروه ها،برنامه ها و سازمان ها طراحی شده است . این الگو بخشی از چشم انداز خرد وروزانه ارزشیابی است که در آن مفاهیم،فنون و یافته های ارزشیابی برای برانگیختن افراد به سوی پیشرفت و بالندگی به کار گرفته می‌شود.ازشیابی توانمدساز جهت گیری صریح ارزشی داشته و طراحی آن به منظور کمک به افراد برای کمک به خودشان و بهبود برنامه هایشان از طریق خود ارزشیابی و اندیشیدن است(محقق معین،۱۳۸۳)

الگوی منطقی ارزشیابی :الگوی منطقی ارزشیابی،تصویری از چگونگی کار یک پروژه یا برنامه را ارائه می‌کند.گاهی اوقات الگوی منطقی به نقشه راه یا نمودار گردش کار تعبیر می‌شود.

الگوی ارزشیابی کرک پاتریک :کرک پاتریک ارزشیابی را به عنوان تعیین اثربخشی در یک برنامه آموزش تعریف کرده و فرایند ارزشیابی را به چهار سطح یا گام تقسیم می‌کند.

– واکنش :منظور از واکنش میزان عکس العملی است که دانش آموختگان به کلیه عوامل مؤثر در اجرای یک برنامه آموزش از خود نشان می‌دهند.

– یادگیری :یادگیری عبارت است از تعیین میزان فراگیری،مهارت‌ها،تکنیک ها و حقایقی است که طی یک دوره آموزشی به شرکت کنندگان آموخته شده و برای آنان روشن گردیده است و می‌توان از طریق آموزش‌های قبل،ضمن و بعد از شرکت در دوره آموزشی به میزان آن پی برد.

– رفتار: منظور رفتار چگونگی و میزان تغییراتی است که در رفتار شرکت کنندگان در اثر شرکت در دوره آموزشی حاصل می‌شود و آن را می‌توان با ادامه ارزیابی در محیط واقعی کار روشن ساخت .این سطح نسبت به سطح قبلی بسیار چالش برنگیز است که کرک پاتریک بدین منظور سه دلیل را در این مورد ذکر می‌کند: اولا” شرکت کنندگان باید فرصتی را بر تغییر رفتارشان به دست آورند. ثانیاً”زمان تغییر در رفتار را به صورت واقعی نمی‌توان پیش‌بینی کرد ثالثا” جو سازمانی است که می‌تواند بر تغییر کردن یا نکردن رفتار در حین کار تأثیر داشته باشد.

– نتایج : منظور از نتایج میزان تحقق اهدافی است که به طور مستقیم به سازمان ارتباط دارد. اندازه گیری سطح چهارم بسیار مشکل است و در آن شواهدی از نتایج از قبیل کاهش هزینه،دوباره کاری نسبت جابه جایی یا سوانح و افزایش کیفیت تولیدات،سود و فروش بررسی می‌شود(قهرودی،۱۳۸۸)

۲-۲۲- ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی

برای ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی تعاریف گوناگونی ارائه شده است . میزان تحقق ‌هدف‌های‌ آموزشی، میزان تحقق ‌هدف‌های‌ شغلی کارآموزان پس از گذرانیدن دوره های آموزشی، بدین‌گونه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد: تعیین میزان انطباق رفتار کار آموزان با انتظارهای مدیران ‌و سرپرستان، تعیین میزان اجرای درست کار، تعیین میزان مهارت‌های ایجاد شده در اثر آموزش‌ها برای دستیابی به ‌هدف‌های‌، تعیین میزان ارزش افزوده آموزشی، تعیین میزا ن بهبود شاخص های موقیت کسب و کار .در حقیقت، ارزیابی اثربخشی آموزش یعنی اینکه تا اندازه‌ای تعیین کنیم، آموزش‌های انجام شده تا چه حد منجر به ایجاد مهارت‌های مورد نیاز سازمان به صورت عملی و کاربردی شده است . در همین رابطه برخی از دلایل سنجش اثربخشی دوره های آموزشی را بدین‌گونه یادآور می‌شویم:_ وجود یک برنامه ارزیابی آموزشی در سازمان فرصتی را فراهم می‌آورد که برخی معیارهای ذهنی به صورت عینی و مشخص تری مورد استفاده قرار گیرند . بدیهی است که ثبات و اعتبار معیارهای عینی، بیش از قضاوت‌های ذهنی است .الزامات ناشی از ‌مقررات و آیین‌نامه‌های سازمانی نظام های مدیریت کیفیت، سازمان‌ها را مقید می‌سازند که به فعالیت‌های آموزشی و نتایج حاصل از آن ها بی اعتنا نباشند و نتایج حاصل از آن را مورد پیگیری قرار دهند

_ جهت دار کردن برنامه های آموزشی سازمان با توجه به مشخص شدن نقاط قوت وضعف آن ها ‌در ارزشیابی‌ها

_ به حداقل رسانیدن هزینه های آموزشی‌

_ تطبیق هر چه بیشتر نیازهای دانشی، مهارتی و رفتاری کارکنان، با دوره های آموزشی موجود در سازمان- .در ادامه با عنایت به اهمیت بحث ارزشیابی آموزش و مورد اقبال واقع شدن الگوی ارزیابی اثربخشی کرک پاتریک در سال‌های اخیر، از طرف سازمان‌های ایرانی‌، به تشریح نظری _ عملیاتی این الگو می‌پردازیم:

الگوی کرک پاتریک

در این الگو چهار سطح برای ارزشیابی آموزش پیشنهاد می‌شود که عبارتند از :

سطح نخست: واکنش (reaction ) : منظور از واکنش میزان واکنشی است که فراگیران به تمامی‌عوامل مؤثر در اجرای یک دوره آموزش، از خود نشان می‌دهند . واکنش، چگونگی احساس شرکت کنندگان را ‌در مورد برنامه آموزش، اندازه گیری می‌کند‌. این ‌پیمایش‌ها به دنبال دریافت نظرات شرکت کنندگان، نسبت: به آموزش، برنامه درسی، تکالیف درسی، مواد و تجهیزات آموزشی، کلاس یا وسایل و محتوای دوره های آموزشی … است.

افسردگی

بالبی (۱۹۷۳) در نظریه تحول اجتماعی هیجانی اش ، مکانی ویژه برای تجربه جدایی و فقدان کودکی در ایجاد مکانیسم های دفاعی ، نشانگان افسردگی و تحریف سازمان شخصیتی ، اختصاص داد . او اختلال های افسردگی را تجارب بنیادین نا امیدی^[۱۰۹] یا درماندگی دانست که به دلیل فقدان اولیه و ناتوانی مزمن در برقراری و حفظ روابط عاطفی پدید می‌آیند . بالبی استدلال می‌کند که انواع خاصی از اختلال های افسردگی ، احتمالاً حاصل انواع خاصی از تجارب مراقبتی کودکی ، بویژه تجارب مربوط به دلبستگی مضطرب – اجتنابی ، مقاوم و آشفته اند برای مثال، کودکی که ‌علی‌رغم تلاش های فراوانی برای ارضای خواسته ها و انتظارات غیر واقع بینانه مراقب خود ( تجربه دلبستگی مقاوم ) هیچ گاه به رابطه ای پایدار و امن نیافته است ، مشکلات یا فقدان بعدی زندگی را به عنوان شکست دیگری در اثر گذاری خود بر محیط ، به خصوص رابطه عاطفی ، تفسیر می‌کند . افسردگی در چنین کودکانی احتمالاً به شکل درماندگی است . کودک به دلیل تجربه دائمی مراقب تنبیه کننده یا عدم دسترسی روان شناختی احساس دوست داشتنی نبودن که از گفتار یا رفتار مراقب احساس می‌کند ( تجربه دلبستگی اجتنابی )‌،‌می آموزد که از دیگران انتظارات منفی و خصمانه داشته باشد تا مفید و حمایت گر . کودکان با داشتن چنین تجاربی ، احتمالاً احساس بنیادین بیگانگی و ناامیدی را با خود به دوران های بعدی منتقل می‌کنند . سرانجام ، بالبی چنین استدلال کرد که تجربه فقدان والدین یا تجربه اسیب بدون اینکه کسی حمایت کرده باشد ( تجربه مرتبط با دلبستگی آشفته ) کودک را مستعد می‌کند که چالش ها و مشکلات بعدی زندگی را لاینحل و خود را در برابر گرفتاری ها ناتوان ببیند . بالبی بر اساس این فرمول بندی ها ، استدلال می‌کند که حالت های خلقی غمگین کودک و نوجوان ، از طرحواره ها و انتقاداتی ناشی می شود که آن ها بر اساس تجارب مراقبتی اولیه ‌در مورد خود و دیگران به دست می آورند و به دلیل انتخاب های محیطی حفظ می‌گردند .

مداخله

اهمیت رابطه اولیه ( افزایش احتمال پیامدهای منفی ناشی از رابطه دلبستگی مضطربانه والد – کودک و نیز پیامدهای تحولی مثبت به دنبال دلبستگی ایمن ) توجیه قوی برای اجرای مداخله ها مبتنی بر دلبستگی فراهم می‌کند ، تا از اسیب روانی و مشکلات رفتاری بعدی جلوگیری شود . مداخله دلبستگی برای والدین و کودکان آن ها قابل اجراست ،‌و مانند سایر مداخله های فرزند پروری ، از نظر اهداف و رویکرد برنامه ، فرد دریافت کننده خدمات ( برای مثال ، کودک ، والد و یا رابطه والد – کودک ) نحوه ارائه خدمات ( برای مثال ، خدمات خانگی ) ، و مقدار و زمان بندی خدمات ، و هم چنین ویژگی ها و آموزش مداخله کنندگان ، کاملاً متفاوت است . علاوه بر این ،‌ویژگی های شرکت کنندگان نیز با هم متفاوتند گرچه بسیاری از مداخله های دلبستگی که در آمریکا انجام گرفته ، از والدین و کودکان پر خطر استفاده کرده‌اند ( اگلند ، وینیلد ، بوسکوئت^[۱۱۰] ، و چنگ^[۱۱۱] ، ۲۰۰۱به نقل از خانجانی وهمکاران۱۳۹۰ ) ..

مداخله های مبتنی بر دلبستگی شامل برنامه هایی اند که برای افزایش حساسیت مادر تأمین حمایت اجتماعی و ایجاد تغییر در مدل های کاری درونی که والدین در رابطه با دلبستگی دارند ، طراحی شده اند . این رویکرد اخیر را می توان در جنبش درمانی کودک – والد و کار سلما فریبرگ^[۱۱۲] (۱۹۸۰) دنبال کرد . هم چنین مداخله های دلبستگی گسترده و جامعی چون STEEP ( در گام هایی به سوی فرزند پروری کارآمد و لذت بخش )^[۱۱۳] نیز وجود دارد که در آن به تجسم های مادر ، حساسیت مادران ، و حمایت اجتماعی توجه می شود . هم چنین، این برنامه بر دیدگاه گیری ^[۱۱۴]والدین که شامل باوردها ، انتقادات ، و درک کودک و روابط والدین با کودک است،‌متمرکز می شود . در ضمن ، این برنامه بر مدیریت بحران و توانمندسازی ، تمرکز دارد ( اگلند ،‌و همکاران ، ۲۰۰۱ ) .

برنامه STEEP مانند بسیاری از مداخله ها دلبستگی ، باعث افزایش تعداد کودکان دلبسته ایمن نشد . اما ، یافته های کلی حاصل از این مداخله ها ، مثبت بوده است . برای مثال تفاوتی میان زوج های مادر – کودک که در گروه کنترل و درمان قرار داشتند ، از نظر دلبستگی پیدا نکردند،‌اما در برخی ابعاد بخصوص دلبستگی ، تفاوت هایی مشاهده کردند ،‌مثلا کودکان گروه مداخله ، به طور معناداری اجتناب کمتری نشان می‌دادند . در ارزیابی STEEP ، مشخص شد که در بسیاری از متغیرها تفاوت وجود دارد و این تفاوت ها ، به صورت مستقیم با کیفیت دلبستگی مرتبط بودند ، متغیرهایی مثل باورها ، نگرش ها و بهزیستی ( نمرات کم در افسردگی ) ، و هم چنین چگونگی محیط خانه ( اگلند و همکاران ، ۲۰۰۱(

1. 1. Diamond,G.s ↑

1. 1. . Barlow ↑

1. 1. Storaw ↑

1. 1. Perin &Letts ↑

1. 1. Maiken bam ↑

1. 1. . Parental Styles ↑

1. 1. . Modeling ↑

1. 1. . Overprotection ↑

1. 1. . Outonomy ↑

1. 1. . Authoritarian parenting Style ↑

1. 1. . authoritative parenting Style ↑

1. 1. Fiden ↑

1. 1. . Grossmann, KU; Grossman, K & Waters, E. ↑

1. 1. . Bogels, S. M & Brechman, M. L. ↑

1. 1. Caffery,K&Erdman,p ↑

1. 1. . Wallin, D. j ↑

1. 1. Gruen baum,F ↑

1. 1. Bond ↑

1. 1. Attachment figure ↑

1. 1. . Mary Main ↑

1. 1. Inthworth ↑

1. 1. . Flaherty, SC & Sadler, L ↑

1. 1. Altin, m&Terzi,s ↑

1. 1. . Feeney & Noller ↑

1. 1. . Erdman PK & NG K ↑

1. 1. . Behavioral attachment System ↑

1. 1. . exploratory System ↑

1. 1. . Wary- Fear System ↑

1. 1. . Social System ↑

1. 1. . Irons, C & Gilbert, P ↑

1. 1. Solivan ↑

1. 1. . tensions ↑

1. 1. . Physicochemical universe ↑

گفتار اول: الگوهای قابل انطباق با قرارداد آتی

در این قسمت با توجه به اینکه اوصاف قراردادهای آتی نفت مورد معامله در بورس‌های موفق انرژی پیش‌ازاین شناخته‌شده است، سعی می‌کنیم الگوهایی را که می‌توان با آن اوصاف قراردادی که شرح آن‌ ها ‌دسترس است، تطابق داد، را شناخت و میزان انطباق این قراردادها با آن الگوهای مألوف را دریافت. اعم از اینکه الگوهای مذکور در قالب عقود معین شناخته‌شده در پیشینه حقوق اسلامی و فقه باشند و یا تأسیسی همچون وعده بیع باشند که هرچند امروزه مألوف اذهان حقوق ‌دانان است اما سابقه ندارد و ذیل عمومات قابل‌دسترسی است.

الف: انطباق قراردادهای آتی بر شرط ابتدایی

قراردادهای آتی ازاین‌جهت که در قالب الگوهای عقود معین شکل نمی‌گیرند ممکن است شرط ابتدائی خوانده شود و این‌چنین بیان شود که تعهدات و تکالیفی که طرفین در قرارداد آتی بر عهده می‌گیرند بر مبنای توافق است که واجد وصف و عناصر اصلی متشکله عقد و قرارداد نیست بلکه شرط ابتدائی است که جهت اعتبار دادن به آن لازم است در ضمن عقد الزامی‌آورده شود. این نظر را تعریف آئین‌نامه معاملات بورس کالا از قرارداد آتی بیشتر تقویت می‌کند که در تعریف آتی می‌گوید: قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد لازمی می‌توان آورد. اما حقیقت این است که در قرارداد آتی، احراز اراده انشائی دو طرفی، کار چندان مشکلی نیست و آنچه اتفاق می‌افتد تقابل دو تعهد در مقابل یکدیگر و برخورد اراده جهت تشکیل یک ماهیت است که عقدی به نام قرارداد آتی را می‌سازد. حال این تعهد متقابل، می‌تواند تعهد به انشائی یک ماهیت حقوقی مانند بیع باشد و یا تعهد به انجام عملی مادی مثل تحویل کالای فیزیکی، که هر یک از این دو را بپذیریم، درهرصورت منافی عقد بودن موضوع موردبحث ما نخواهد بود. با توجه به اعتقاد فقها و حقوق ‌دانان بر وعده محض و یک‌طرفه بودن شرط ابتدائی نیز عدم نفوذ و اعتبار آن و همچنین فقدان یکی از عناصر اصلی عقد، قرارداد آتی را نمی‌توان قولی ساده و وعده محض دانست. البته دلیل قید ضمن عقد لازم، در تعریف ارائه شده در آئین‌نامه بورس کالا، جهت انعقاد قرارداد آتی، شاید پیروی ازنظر کسانی است که معتقدند چون حقوق نمی‌تواند وفای به عهد را در این‌گونه قراردادها تضمین کند، سعی می‌کند آن را به شکل شرط ضمن العقد درآورد^[۲۱۰] و الا با وضع و استقرار ماده ۱۰ قانون مدنی دیگر مجالی برای بحث‌های این‌چنینی باقی نمی‌ماند و طبق عمومات “أوفوا بالعقود و المومنون عند شروطهم”اصل آزادی قراردادی در قراردادها حکمفرما است که در این تحقیق به صورت مستقل و مبسوط پس‌ازاین بحث می‌گردد و با اهتمام به اصل آزادی قراردادی عملاً بحث از اعتبار یا بی‌اعتباری شرط ابتدائی و انطباق آن با قراردادهای موردتحقیق ما موضوعا منتفی می‌شود.

ب: انطباق قرارداد آتی بر وعده بیع

در خصوص قراردادهای آتی در حوزه نفت نهایتاًً به نظر می‌رسد که، با توجه به آنچه در تعریف قراردادهای آتی گفته شده است، مشاهده خصوصیات این قراردادها که بخشی از آن‌ ها آورده شده و با عنایت به آنچه در خصوص وعده بیع گفته شد، می‌توان این قراردادها را وعده تشکیل بیع دانست. اما این قراردادها یک قرارداد ساده نیستند بلکه این قراردادها، وعده بیعی هستند که اولاً گریزی از آن‌ ها نیست بدین معنا که به عنوان‌مثال شما با خرید یک قرارداد تحویل فیزیکی نفت خام WTIدر بازار نایمکس گروه بورس تجاری شیکاگو برای تحویل در شش ماه آتی، ملزم به تسلّم ۱۰۰۰ بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت در کوشینگ اوکلاهما هستید، این امر نیاز به انشای مجدد اراده شما در سررسید ندارد و نیز انشای مجدد اراده فروشنده را نیز نیاز ندارد. ثانیاً با این‌که اصل تعهد شما، تعهد نسبت به موضوع قرارداد است، شما می‌توانید طرق دیگر خروج از بازار را برگزینید و تعهد شما تسویه شود. شما می‌توانید یک معامله معکوس کرده و از بازار خارج شوید و یا حتی اگر روز قبل سررسید از بازار خارج نشوید و موضع معاملاتی خود را حفظ نمایید می‌توانید با تسویه نقدی تعهد خود را ایفا نمایید، یعنی در مثال قبل به‌جای تحویل ۱۰۰۰ بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت در کوشینگ اوکلاهما، بر اساس قیمت تسویه اعلامی از بازار نایمکس گروه بورس تجاری شیکاگو اختلاف قیمت قرارداد را با آن تسویه نموده و بریء الذمه می‌شوید. همچنین اگر شما مثلاً یک قرارداد آتی مالی ^[۲۱۱] نفت حرارتی را در بازار نایمکس گروه بورس تجاری شیکاگو خریده باشید که قاعدتاً تسویه فیزیکی و تحویل برای آن وجود ندارد و اصولاً آن را تبدیل به EFP قرارداد آتی مالی به همین معنا است، اما شما می‌توانید با بهره گرفتن از روش ۲ قرارداد تحویل فیزیکی نموده و خود را آماده تحویل ۴۲۰۰۰ گالن نفت حرارتی در سررسید نمایید. ثالثاً نباید نقش تسویه روزانه و اتاق پایاپای را در این خصوص نادیده گرفت. این دو تأسیس باعث می‌شود شما هرروز در حال تسویه موضوع تعهد باشید، موضوع تعهدی که هنوز زمان ایفای آن نرسیده است و اگر قرارداد را صراحتاً قرارداد تشکیل بیع بدانیم، هنوز ایجاد نشده است، به عنوان فروشنده متعهد به ،(DME) ^[۲۱۲]مثال اگر در یک قرارداد آتی نفت خام عمان در بورس تجاری دبی تحویل ۴۲۰۰۰ آمریکائی نفت خام نرمال صادراتی عمان است، اما اتاق پایاپای نایمکس در سیستم تسویه گروه بورس تجاری شیکاگو که به عنوان اتاق پایاپای بورس تجاری دبی نیز فعال است، روزانه با توجه به‌حساب ودیعه خریدار تعهد وی را تسویه مالی می‌کند. این امر بی‌شباهت به وجه التزام که در قرارداد تشکیل بیع رایج است نیست اما می‌دانیم که وجه التزام، یا در مقابل تأخیر در انجام تعهدات یا در برابر انجام تعهد بوده و با تخلف متعهد، متعهد له حق انتخاب دارد. و یا در برابر عدم انجام تعهد است و متعهد حق انتخاب دارد. اما به نظر می‌رسد که تسویه روزانه در اتاق پایاپای^[۲۱۳]، هرچند شباهت‏هایی با وجه التزام در وعده قرارداد دارد اما به‌روشنی با آن تفاوت دارد و از قرارداد جدایی‌ناپذیر است. بدین معنا که هر خریدار یا فروشنده با ورود در یک قرارداد آتی به عنوان شرط ضمنی می‌پذیرد که با توجه به شرایط بازار بورس، بابت آنچه مورد معامله قرارداده است، روزانه حساب ودیعه‌اش تسویه شود و نواقص آن را با توجه به دستور بورس جبران نماید. با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد که مسامحتا می‌توان قراردادهای آتی را وعده بیع دانست اما باید دانست که این تعبیر از حیثیاتی که گفته شد با مسامحه روبرو است. حقیقتاً باید گفت با توجه به اوصاف قراردادی این‌گونه قراردادها می‌دانیم که در اینکه دو تعهد در مقابل یکدیگر، این‌گونه قراردادها را می‌سازند شکی نیست؛ اما اینکه این تعهد، تعهد به بیع آتی باشد با این مسئله مواجه است که انشای مجدد در سررسید را نیاز دارد ‌در صورتیکه می‌دانیم در این‌گونه قراردادها انشای مجدد صورت نمی‌گیرد” اللهم الا ان یقال” قراردادها به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که اراده طرفین بر این استوار است که انشای مجدد در تاریخ آتی نیاز نباشد و یا اینکه گفته شود همین‌که تسلیم و تسلم در تاریخ آتی صورت گیرد قرینه بر وقوع انشای بیع است و از سوی دیگر اگر این امر محقق نشود و انشای عقد بیع و به‌تبع آن تحویل دارایی صورت نگیرد به صورت مکانیسم خودکار،از حساب ودیعه، وجه‌الضمان قرارداد که جانشین اصل تعهد است برداشته می‌شود و تسویه نقدی صورت می‌پذیرد. با این کیفیت نمی‌توان قراردادهای آتی را وعده بیع دانست^[۲۱۴].

ج: انطباق قراردادهای آتی بر بیع العربون

به طور کلی بهداشت یا سلامت روان عبارت است از «سازگاری فرد با خود و محیط و استفاده به هنجار و موفقیت آمیز از تمامی امکانات و توانایی‌های و قابلیت های خویش در طول دوران زندگی.»‌بنابرین‏ هنجار بودن آن، بدون مقایسه با اجتماع افراد یا ملاک های مقایسه ای در باورهای دینی و اخلاقی، سنتی و مردمی، قانونی و رسمی ما تنها ملاک سلامت و سازگاری قرار می‌گیرد(نوایی نژاد، ۱۳۸۱؛ به نقل از افضل نیا، ۱۳۸۵).

سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۴۸ بیان داشت که: سلامت روان عبارت است از تندرستی و رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی و در سال‌های اخیر با گنجاندن توانایی داشتن” یک زندگی مثمرثمر از نظر اقتصادی و اجتماعی” این تعریف را غنی نموده است.

سلامت روانی حالت موفقیت آمیز یک کنش روانی است که نتایج فعالیت‌های ثمربخش، روابط رضایت بخش با دیگران، توانایی سازگاری با تغییرات و کنارآمدن با ناملایمات است. سلامت روانی یا رفاه شخصی و روابط خانوادگی و بین فردی و ایفای نقش در اجتماع رابطه تنگاتنگ دارد سلامت روانی از اوایل کودکی تا لحظه مرگ در پرورش مهارت‌های فکری و ارتباطی، یادگیری، رشد عاطفی، انعطاف پذیری و عزت نفس غیر قابل انکار است. این عوامل به فرد کمک می‌کند تا در جامعه به گونه ای موفقیت آمیز به ایفای نقش بپردازد(میر خشتی، ۱۳۸۵، به نقل از موسوی، ۱۳۸۸).

ویژگی های افراد دارای سلامت روانی

بنا به تحقیقات، ملی بهداشت روانی ویژگی های افراد دارای سلامت روانی در ذیل ذکر شده است.

الف) افراد دارای سلامت روان، احساس راحتی می‌کنند، خود را آن گونه که هستند می‌پذیرند، از استعدادهای خود بهره می‌برند، ‌در مورد عیوب جسمانی و ناتوانایی های خود شکیبا بوده و از آن ناراحت نمی شوند. دید واقع گرایانه دارند و دشواری های زندگی را سوال می انگارند، آن ها وقت کمی را در نگرانی، ترس، اضطراب و یا حسادت سپری می‌کنند. اغلب ‌آرام‌اند، نسبت به عقاید تازه گشاد رو بوده و دارای طیب خاطر هستند، شوخ طبع هستند و اعتماد به نفس دارند، اگر چه از حضور در جمع لذت می‌برند، امّا به تنها بودن نیز اهمیت می‌دهند و وحشتی از آن ندارند. همچنین از سیستم ارزشی برخودارند که از تجارب شخصیشان سرچشمه می گیرند، بدین معنی که یک احساس شخصی مبتنی بر درست یا غلط بودن امور دارند.

ب) افراد دارای سلامت روان احساس خوبی به دیگران دارند. می کوشند تا دیگران را دوست بدارند و به آنان اعتماد کنند، چرا که تمایل دارند دیگران نیز آن ها را دوست داشته باشند و به آن ها اعتماد نمایند. چنین افرادی قادرند که با دیگران رابطه گرمی داشته باشند ولی روابط را ادامه دهند، به علایق دیگران توجه می‌کنند و احترام می‌گذارند. آن ها به خود اجازه نمی دهند که از سوی دیگران مورد حمله و فشار قرار گیرند و نیز سعی نمی کنند که به دیگران تسلط یابند. آن ها با احساس یکی بودن با جامعه، نسبت به دیگران احساس مسئولیت می‌کنند.

ج) قدرت روبرو شدن با نیازهای زندگی را دارند، معمولاً نسبت به اعمال خود احساس مسئولیت می‌کنند و با مشکلات به همان شیوه که رخ می‌دهد، برخورد می‌کنند، دارای پندارهای واقع گرا ‌در مورد آنچه که می‌توانند یا نمی توانند انجام دهند، هستند. ‌بنابرین‏ آن ها محیط خود را تا آنجا که می‌توانند شکل می‌دهند و نیز آنجا که ضرورت دارد با آن سازگار می‌شوند(به نقل از میرخشتی، ۱۳۷۵).

سلامت روان از منظر الگوی پزشکی و روان پزشکی

در این الگو، بهداشت روانی به معنای عدم وجود و حضور علایم بیماری است. بر اساس این الگو، انسان سالم کسی است که نشانه های بیماری در او دیده نمی شود; همان گونه که انسان سالم از حیث جسمانی کسی است که نشانه های بیماری مثل درد، تب و لرز در وی به چشم نمی خورند. طبق این دیدگاه، هدف انسان و جوامع انسانی رهایی و خلاصی انسان از نشانه های بیماری است. در این الگو، نشانه ها و پدیده هایی از قبیل اضطراب، وسواس، افسردگی، توهّم و هذیان، و پرخاشگری کنترل نشده، نشانه بیماری محسوب می‌شوند و اگر در کسی یافت شوند آن فرد نابهنجار و غیرطبیعی (مریض و ناسالم) است و چنانچه در فردی یافت نشوند این فرد سالم، طبیعی و بهنجار محسوب می‌گردد. صاحبان این دیدگاه عوامل فیزیکی و بیولوژیکی را پایه هستی بشر می دانند و معتقدند: تمام حالات ذهنی و فکری بشر زیر بنای مولکولی و سلولی دارند.

برخی از پیش فرض های عمده این دیدگاه را می توان در چند مورد خلاصه کرد:

۱) فرد بیمار، ناتوان است و درمان بدون مداخله مستقیم امکان پذیر نیست.

۲) بیماری های روانی و به طور کلی، بیشتر ویژگی های رفتاریوروان شناختی انسان مشخصاً قابل طبقه بندی هستند و در نتیجه، بیماری ها و افراد مبتلا به بیماری را می توان در ‌گروه‌های مشخص قرار داد.

۳) به دلیل آنکه افراد را می توان در طبقات و دسته های مشترکی قرار داد، پس روش هایی که برای درمان یک بیماری خاص کاربرد دارند، برای افراد مبتلا به آن بیماری نیز مشترکند.

۴) هرچند ابعاد وجودی انسان به چند بعد جسمانی، روانی و اجتماعی تقسیم می‌شوند، ولی تأکید اساسی بر بعد جسمانی است (شهیدی و حمدیه، ۱۳۸۱ ).

دیدگاه مذبور، که به مکتب «زیست گرایی» نیز شهرت دارد، در مطالعه رفتار انسان، بیشترین اهمیت را برای بافت ها و اعضای بدن قایل می شود. این مکتب، که پایه اصلی روان پزشکی را تشکیل می‌دهد، بیشتر بر بیماری روانی توجه دارد، نه بهداشت روانی; زیرا بیماری روانی را جزو سایر بیماری ها به شمار می آورد. روان پزشکی، که در اواخر قرن هجدهم شاخه ای از پزشکی شناخته می شد و به درمان بیماری های روانی می پرداخت، از بیماری روانی مفهوم عضوی را در نظر می آورد. همان گونه که اشاره شد، دیدگاه «روان پزشکی» برای تبیین بیماری روانی به پدیده ها و اختلال های فیزیولوژیک اهمیت می‌دهد. این دیدگاه از علم پزشکی الهام می‌گیرد; زیرا علم پزشکی معتقد است: بیماری جسمی در اثر بی نظمی در عملکرد یا در خود دستگاه به وجود می‌آید. دیدگاه «روان پزشکی» درباره فرد دید تعادل حیاتی دارد; معتقد است: اگر رفتار شخص از هنجار منحرف شود، ‌به این دلیل است که دستگاه روانی او اختلال پیدا ‌کرده‌است. ‌بنابرین‏، فرض بر این است که در آینده نوعی نقص در دستگاه عصبی او کشف خواهد شد و همه اختلال های فکری و رفتاری بر اساس آن قابل تبیین خواهند بود. به دلیل آنکه دیدگاه «روان پزشکی» درباره فرد دید تعادل حیاتی دارد، طبق این دیدگاه، بهداشت روانی عبارت است از: نظام متعادلی که خوب کار می‌کند (گنجی، ۱۳۸۰).

در نظام ارزشی الگوی «پزشکی» و «روان پزشکی»، هدف نهایی، حذف، دفع و رفع نشانه های بیماری است. به همین دلیل، در الگوی مذبور، برای حذف و رفع نشانه های بیماری از درمان های فیزیکی مثل دارو، شوک درمانی، کنترل و محرومیت استفاده می شود. این درمان ها گرچه بیماری را ریشه کن نمی کنند و فقط نشانه های آن را ظاهراًً و به صورت موقّت از بین می‌برند، ولی همین که نشانه ها ناپدید می‌شوند، گفته می شود: بیمار درمان شده و سلامت خود را باز یافته است!

سلامت روان از نظر مکتب روان تحلیلی