ابعاد مهارت‌های زندگی

بروکز، پس از مرور تئوری‌های رشدی مربوط به عوامل عاطفی، شناختی و اخلاقی به ۳۰۵ نوع مهارت دست یافت که می‌توان آن را در سه طبقه ارزشمند طبقه‌بندی نمود:

۱-مهارت‌های مربوط به ارتباط بین‌فردی و روابط انسانی

۲٫ مهارت‌های مربوط به حل مسأله و تصمیم‌گیری

۳٫ مهارت‌های مربوط به رشد هویت و هدف در زندگی

طبق نظر بروکز این طبقات کلی با هم ارتباط دارند و در ضمن دارای ماهیتی پویا هستند، به طوری‌که تغییر در یکی از زمینه‌ها و ابعاد می‌تواند تأثیر مثبت یا منفی روی زمینه‌های دیگر داشته باشد (آتش زر، ۱۳۸۴).

سازمان جهانی بهداشت (۲۰۰۴)، ده مهارت زندگی را به سه طبقه یا گروه اصلی تقسیم می‌کند.

1. 1. . Witter, D. D. ↑

1. 1. . Quality of life ↑

1. 1. . Schieve, L. A. ↑

1. 1. . Kalay, A. ↑

1. 1. . The World Health Organization ↑

1. 1. . Glanz, B. ↑

1. 1. . Dempsey, I. ↑

1. 1. . Life skill ↑

1. 1. . Hanter. ↑

1. 1. .Vacca, J. ↑

1. 1. . Roach, M. ↑

1. 1. . Atkinson, R. ↑

1. 1. . Ramesht, M. ↑

1. 1. . Farshad, C. ↑

1. 1. . Monkong, L. ↑

1. 1. .Kleinke, C. L. ↑

1. 1. . Barlow, J. H. ↑

1. 1. .Kleinke, C. L. ↑

1. 1. . Physical Health ↑

1. 1. . Psychological Domain ↑

1. 1. . Social relationship Domain ↑

1. 1. . Environmental Domain ↑

1. 1. . Mosaism ↑

1. 1. . translocation ↑

1. 1. . Pigou, R. ↑

1. 1. . Wood, S.A ↑

1. 1. . Alkenigtone,P. ↑

1. 1. . normalization ↑

1. 1. . self-obedience ↑

1. 1. . Schalock, R.L. ↑

1. 1. . Mittal ↑

1. 1. . Objective ↑

1. 1. . Subjective ↑

1. 1. . Bard, M. ↑

1. 1. . Schulitz, A. ↑

1. 1. . Winsted, P. ↑

1. 1. . Zhan, L. ↑

1. 1. . Karlson, B. ↑

1. 1. . Kayber, B. ↑

1. 1. . Guggnumoss H I, Bloomfield H, Brenner H, Flick u. ↑

1. 1. . Salivan ↑

1. 1. . Hanestad ↑

1. 1. . Albrekstan ↑

1. 1. . King ↑

1. 1. . Hindus ↑

1. 1. . Naidoo & Wills ↑

1. 1. . Riedinger M S, Dracup K A, Brecht M L ↑

1. 1. . Kochler, R. ↑

1. 1. . Skreber, D. ↑

1. 1. . Prince, P.N. ↑

1. 1. . Park, J. ↑

1. 1. . Avis, N.E. ↑

1. 1. . Smith, K.W. ↑

1. 1. . Ferrans, C.E. ↑

1. 1. . Powers, M.J. ↑

1. 1. . Simmons, S. ↑

1. 1. . Havicast, P. ↑

1. 1. . Faquahar, M. ↑

1. 1. . Thorndicke, V. ↑

1. 1. . happiness ↑

1. 1. . satisfaction ↑

1. 1. . Bradburn, M. ↑

1. 1. . Frisch ↑

1. 1. . john ↑

1. 1. . Ferrel & Hassay. ↑

1. 1. . Bumin, G ↑

1. 1. .Hunter ↑

1. 1. .Azure ↑

1. 1. .Unicef ↑

1. 1. .Dardan ↑

1. 1. .Boutovin ↑

1. 1. .pitman ↑

1. 1. .Tacada ↑

1. 1. .Sellbay ↑

1. 1. .Bandura ↑

1. 1. .Kendall ↑

1. 1. .Lyddon ↑

1. 1. .Butler ↑

1. 1. .Chambless ↑

1. 1. .Phenomenological ↑

1. 1. .Structuralist ↑

1. 1. .Cognitive psychology ↑

1. 1. .George Kelly ↑

1. 1. .Adler ↑

1. 1. .Exposure with response preventh ↑

1. 1. Dobson ↑

1. 1. .Cognitive therapy ↑

1. 1. .Rational Emotive Behavioral ↑

1. 1. .Minfulness Based Cognitive Therapy ↑

1. 1. .Segal ↑

1. 1. .Acceptance and Commitment therapy ↑

1. 1. .Hayes ↑

1. 1. .Metacognitive Therapy ↑

1. 1. . Wells ↑

1. 1. .Dialectic Behavior Therapy ↑

1. 1. .Linehan ↑

1. 1. .Schema Therapy ↑

1. 1. .Young ↑

1. 1. .Donohue ↑

1. 1. ۱٫ Nelson Jones ↑

1. 1. .kelingman ↑

بر اساس نگرش مرسوم فرض بر آن است که فرد وابسته به مواد تنها بایستی توسط داروهای مختلف تحت مداوا قرار گیرد، اما واقعیت آن است که وابستگی به مواد یک بیماری است که در سه جنبه گسترده زیستی، روانی و اجتماعی در فرد حادث‌شده است لذا نگرش محدود به ‌آسیب‌های زیستی بیمار موجب غفلت از ابعاد گسترده‌تر روانی اجتماعی فرد شده و درنهایت این محدودیت به خود بیمار معطوف می‌گردد و اعتقاد بر آن است که در حال حاضر، احتمال درمان بیمار وابسته به مواد وجود ندارد. لذا درمان اجتماع مدار با جبران این نقص درمانی در بعد مکمل درمان‌های دارویی به دو بعد روان و اجتماعی فرد پرداخته و به درمان ‌آسیب‌های احتمالی موجود در این جنبه انسانی می‌پردازد؛ و در این راستا اهداف اساسی خاصی را دنبال می‌کند (خزائلی، ۱۳۸۰).

بیمار بازندگی در درمان اجتماع مدار در کنار کسانی که مشکلات مشابه دارند و با کمک گروه‌های فعال درمانی و متخصص در این مراکز شامل روان‌پزشک، روانشناس، مددکار و درمانگر می‌آموزد عادات منفی و رفتارهای نامناسب خود را که در تنهایی یا محیط‌های نامناسب کسب ‌کرده‌است در جمع و به صورت مرحله‌ای تغییر داده و نیز خود سرمشقی برای دیگران با توجه به درجه موفقیت خود گردد، هر بیمار در بدو ورود در سلسله‌مراتب خاصی قرار می‌گیرد و وظایفی به عهده دارد و در یک‌روند صعودی با نشان دادن عملکرد مثبت، پاداش دریافت کرده و می‌تواند تا مرحله مدیر شدن صعود کند این سلسله‌مراتب به فرد یاری می‌دهد با کسب مهارت‌ها و آداب اجتماعی، مسئولیت‌پذیری و بلوغ را بیاموزد و یاد بگیرد چگونه در اجتماعات بزرگ‌تر مشارکت صحیح داشته باشد (دی لئون به نقل از ابراهیمی ۱۳۸۱).

بر این اساس درمان اجتماع مدار یک برنامه ساختاریافته و نظارتی قوی است که برای درمان مسائل و مشکلات رفتاری، هیجانی و خانوادگی مصرف‌کنندگان مواد طراحی ‌شده است درمان اجتماع مدار بر خودیاری، رشد فردی و حمایت همسالان تأکید دارد. همه افراد در درمان اجتماع مدار اعضای یک خانواده هستند و یک برنامه اقامتی را که شامل یک سری مراحل که از جهت‌یابی آغاز تا مراقبت پس از بهبودی ادامه می‌یابد و طول دوره اقامت در آن از یک ماه تا ۳ الی ۶ ماه می‌باشد (مینکلر و والدشتاین، ۲۰۰۳). هدف در درمان اجتماع مدار تغییرات کلی در سبک زندگی یک معتاد است که شامل پرهیز از مواد مخدر، ایجاد صداقت فردی، کسب مهارت‌های اجتماعی، حذف عقاید ضداجتماعی و رفتارهای غیرقانونی است برنامه روزانه در درمان اجتماع مدار شامل صبح گاه، نیایش، پرچم، صبحانه، کلاس صبح، کاردرمانی صبح و کلاس‌های درمانی زیر نظر گروه درمان گنجانده‌شده است (کارول^[۸۱]، ۲۰۰۰) اصول اساسی در درمان اجتماع مدار که به مورداجرا گذاشته می‌شوند عبارت‌اند از:

پرهیز از مصرف مواد، پرهیز از رفتارهای غیر اخلاقی، پرهیز از خشونت، جدا شدن از زندگی اعتیادی، باور به لزوم یادگیری زندگی سالم اجتماعی، باور به لزوم تلاش برای تقویت مهربانی، صداقت و مسئولیت‌پذیری، باور به لزوم کمک گرفتن و کمک کردن به دیگران، تغییر گام‌به‌گام، حرکت به جلو هرچند با مقادیر متفاوت- احترام به خود و دیگران، تغییر از طریق مشارکت، فعالیت و کنکاش در خود، تلاش در جهت تقویت معنویت از طریق برنامه های مختلف، وجود قوانین و سلسله‌مراتب اجتماع درمان‌مدار یکی از روش‌های درمان غیر دارویی اعتیاد می‌باشد که در آن به همه مقوله‌های ایجادکننده بیماری از جنبه‌های زیستی، روانی و اجتماعی به صورت همزمان و با اولویت ابعاد روانی، اجتماعی می‌پردازد. این طرح که پس از کشورهای توسعه‌یافته در چند سال اخیر در سطح مراکز استان‌ها، توسط سازمان بهزیستی کشور اجراشده است با نگرشی متفاوت از مراکز بازپروری سابق و کلینیک‌های ترک اعتیاد و سایر روش‌های درمانی و پزشکی، بر دیدگاه روشنی مشتمل بر چهار مفهوم ۱- اختلال مصرف مواد ۲- شخص معتاد ۳- بهبودی ۴- زندگی سالم و درست بناشده است، مدل درمان اجتماع مدار نیازمند محیط فیزیکی مناسب، سازمان اجتماعی خاص، سرپرستان، روابط و مراحل، برنامه ها و مجموعه روش­ها شامل تشویق و تنبیه، امنیت، جلسات اجتماع، گروه‌های اجتماع و گروه‌های مواجهه است که ضمن حفظ کلیت اجتماع، فرایند تغییر در رفتارها، شناخت‌ها، عواطف، تجربیات و هویت فرد را به دنبال دارد، از دیدگاه درمان اجتماع مدار مصرف مواد، اختلال پیچیده‌ای در کلیت فرد است که الگوهای رفتاری و فکری خود تهدیدکننده و خود مخرب، آشفتگی در سبک زندگی و عملکرد فرد را آشکار می‌سازد ‌با وجودی که اثرات ژنتیکی، فیزیولوژیکی شیمیایی مواد شناخته‌شده است؛ اما از این دیدگاه خود فرد باید مسئولیت اولیه اختلال و بهبودش را بپذیرد و لذا اعتیاد یک علامت است نه جوهر و اصل اختلال. به عبارت دیگر، اختلال استعمال مواد از مصرف‌کنندگان مواد جدا نیست و آشفتگی‌ها و کنش‌های نامناسب افرادی که وارد درمان می‌شوند، نمایانگر اختلال اساسی‌تری در کل شخصیت آن‌هاست (دی لئون، ترجمه ابراهیمی ۱۳۸۱).

۲-۵-۴- دیدگاه درمان اجتماع مدار ‌در مورد فرد معتاد

از این نگرش، هسته اصلی اختلال اعتیاد، فرد است که به عنوان یک موجود اجتماعی و روان‌شناختی به آن نگریسته می‌شود اینکه افراد چگونه رفتار می‌کنند، هیجاناتشان را کنترل می‌کنند، با دیگران تعامل و ارتباط برقرار می‌کنند و اینکه چگونه خودشان و دنیا را درک و تجربه می‌کنند، مصرف‌کنندگان مواد اگرچه ازنظر ویژگی‌های شناختی، رفتاری، عاطفی، اجتماعی، بین فردی و … که از منابع زیستی روانی، اجتماعی ناشی می‌شود متفاوت هستند ولی غالب آن‌ ها ویژگی‌های گوناگون شناختی را همراه با مشکلات مصرف و سبک زندگی نشان می­ دهند این ویژگی‌ها به صورت عمده عبارت‌اند از فقدان آگاهی، مشکل در تصمیم‌گیری و حل مسئله می‌شود اینکه افراد چگونه رفتار می‌کنند، هیجاناتشان را کنترل می‌کنند، با دیگران تعامل و ارتباط برقرار می‌کنند و اینکه چگونه خودشان و دنیا را درک و تجربه می‌کنند، مصرف‌کنندگان مواد اگرچه ازنظر ویژگی‌های شناختی، رفتاری، عاطفی، اجتماعی، بین فردی و … که از منابع زیستی روانی، اجتماعی ناشی می شودمتفاوت هستند ولی غالب آن‌ ها ویژگی‌های گوناگون شناختی را همراه با مشکلات مصرف و سبک زندگی نشان می‌دهند این ویژگی‌ها به صورت عمده عبارت‌اند از فقدان آگاهی، مشکل در تصمیم‌گیری و حل مسئله، قضاوت پایین، فقدان مهارت‌های حل مسئله و مهارت‌های اجتماعی، آموزشی، شغلی و بین فردی و بعضاً ناتوانی در یادگیری (کلینکه، ترجمه محمدخانی، ۱۳۸۸).

۲-۵-۵- دیدگاه درمان اجتماع مدار به بهبودی و زندگی سالم

فصل دوم:

ادبیات و پیشینه ی پژوهش

ادبیات و پیشینه ی پژوهش

بررسی‌های متعددی درباره ی تن انگاره و نارضایتی از بدن طی سال‌های متمادی انجام شده است. این مطالعات و بررسی‌های در چارچوبهای نظری مختلف از روان پویایی گرفته تا شناختی- رفتاری انجام شده اند و محور این بررسی‌ها از میزان شیوع نارضایتی از بدن و آشفتگی تن انگاره ، رشد، شکل گیری و عوامل دخیل درتن انگاره تا درمان نگرانی و نارضایتی از بدن، متغیربوده است. در این فصل ضمن بازبینی ادبیات پژوهشی مربوط به تن انگاره و نارضایتی از بدن مروری اجمالی برنظریه های تن انگاره و نارضایتی از بدن خواهیم داشت. در این بازبینی هم به نقش عوامل و متغییرهای جسمانی(قد، وزن، وشاخص توده بدنی) وهم تاثیر مؤلفه‌ های روانشناختی یا به عبارتی عوامل شناختی ورفتاری(عزت نفس، طرحواره ی ظاهر، باورهای مربوط به بدن و وارسی بدن) می پردازیم. همچنین، درهمین فصل چارچوب نظری مدل‌های فرضی مربوط به تن انگاره و نارضایتی از بدن را که این پژوهش با هدف بررسی و تعیین برازش آن ها طرح شده است ، مرور می‌کنیم.

تعریف تن انگاره

شیلدر(۱۹۳۵) از پیشروان بررسی و نظریه پردازی درباره ی تن انگاره، معتقد بود تن انگاره، تصویر ذهنی سه بعدی است که فرد می‌تواند برای خودش از جلو، عقب و یا طرفین نه به طور همزمان تجسم کند. شیلدر (۱۹۵۰) درکتابش به نام “درباره ی تصویر و ظاهر بدن آدمی” بیان داشت که،”تن انگاره فقط سازه ای ادراکی نیست بلکه، باز تابی از نگرش‌ها وتعاملهایی است که فرد با دیگران دارد“. وی به انعطاف پذیری تن انگاره و دلایل نوسان ادراک شده در اندازه ی بدن، احساس سبکی و سنگینی آن، اثرات تن انگاره بر تعامل با دیگران و تاثیر پذیری تن انگاره از این ‌تعامل‌ها توجه داشت. او تن انگاره را درکتابش چنین تعریف می‌کند:

“تصویری که از بدنمان در ذهن شکل می‌دهیم وتصور می‌کنیم همان است که به نظر دیگران می‌رسد”(شیلدر، ۱۹۵۰؛ به نقل از رحیمی، ۲۰۱۰).

رویکرد روان پویایی تن انگاره را به عنوان مجموعه ای از تصویرهای ذهنی، خیالبافیها و معانی می‌دانست که افراد درباره ی بدنشان، اجزا و کنشهای آن دارند. بنا به نظر روانکاون تن انگاره مؤلفه‌ای از مؤلفه‌‌های منسجم خود پنداره(خویشتن پنداره) و پایه باز نمایی خود است(کروگر^[۸۷]، ۲۰۰۲).

رویکرد شناختی- رفتاری براین باور است که خود پنداره ازعوامل مختلفی همچون حوادث گذشته ، اسنادها و تجارب کنونی افراد ناشی می‌شود و افراد را مستعد چگونگی اندیشه، احساس و عمل درباره‌ بدنشان می‌کند (کش، ۲۰۰۲). در این چارچوب تن انگاره یکی از مهمترین مؤلفه‌‌های خود پنداره است که در کودکی شروع به رشد می‌کند و بر عواطف، افکار و رفتارهای روزمره تأثیر می‌گذارد و به ویژه می‌تواند روابط صمیمانه را تحت تأثیر قرار دهد(کش وپروزینسکی، ۲۰۰۲). ‌بر اساس این رویکرد آشفتگی تن انگاره با کاهش عزت نفس رابطه دارد.

طی قریب به نیم قرن گذشته، تعریف تن انگاره از سازه‌ای تک ساحتی به سازه‌ای چند ساحتی تغییر یافته است (کش وپروزینسکی، ۲۰۰۲). تعریفهای اولیه، عمدتاًً ادراکی بودند و به تصویری که فرد از بدنش در ذهن شکل می‌داد، تأکید می‌کردند. اما با تحقیقات بیشتر درباره‌ چگونگی ادراک افراد از تن و ظاهرشان، واژه‌ تن انگاره چیزهای دیگری همچون رضایت از وزن ، دلتنگی از تن، بد شکلی بدن، ادراک اندازه بدن، و عزت تن، را هم در برگرفت (کش و پروزینسکی ، ۲۰۰۲). در تعاریف دیگری تن انگاره به عنوان ادراکی کلی از ظاهر جسمی در نظر گرفته می شود که همه ی عناصر ذهنی خود انگاره یا تصویر ذهنی خود از جمله: ادراکها، احساسها ‌و نگرش‌ها را دربر می‌گیرد (پوکراجاک بولین وزیویک سروویک^[۸۸]،۲۰۰۵).

از سال ۱۹۵۰ به بعد نظریه پردازان ‌و پژوهشگران از تن انگاره معانی مختلفی را برداشت کرده‌اند و از تعریف ادراکی اولیه ی شیلدر فاصله گرفته اند.تامپسون وهمکارانش^[۸۹](۱۹۹۹) به شانزده تعریف متفاوت از تن انگاره اشاره می‌کنند که به وسیله ی پژوهشگران و کارآزمایان بالینی مورد استفاده قرار گرفته اند. این تعریف‌ها رضایت از وزن، دقت ادراک اندازه ی بدن، رضایت از ظاهر، رضایت از بدن، ارزیابی ظاهر، سوگیری نسبت به ظاهر، نگرانی از بدن، عزت بدن، طرحواره ی تن و ادراک بدن را دربرمی گیرند.

سارا گروگن (۲۰۰۸) با در نظر گرفتن عناصر اصلی که در تعریفهای تن انگاره به آن ها توجه شده بود، تعریف زیر را درکتابش به نام “تن انگاره : درک نارضایتی از بدن در مردان، زنان و کودکان” ارائه ‌کرده‌است:

“ادراکات، افکار و احساساتی که افراد درباره ی بدنشان دارند“.

این تعریف هم دربرگیرنده ی مفاهیم روانشناختی همچون ادراک و نگرشهای مربوط به بدن و هم تجربه های مربوط به آن است. تن انگاره ی ادراکی به وسیله ی بررسی تخمین اندازه ی بدن نسبت به اندازه ی واقعی آن ارزیابی می شود. تن انگاره ی نگرشی با اندازه گیری چهار مؤلفه‌ ی زیر ارزیابی می شود.:

۱- رضایت ذهنی یا فاعلی^[۹۰] کلی از بدن (ارزیابی کلی بدن)

۲- عواطف (احساسهای همراه با تصور بدن)

۳- شناخت‌ها (اشتغال خاطر با بدن، اهمیت به ظاهر و باورهای مربوط به بدن)

۴- رفتارها (مثل وارسی و پایش مکرر بدن و اجتناب از موقعیتهایی که به بدن و ظاهر مربوط است) .

از نظر کش وپروزینسکی (۲۰۰۲)تن انگاره پدیده‌ای پیچیده و چند ساحتی است که در برگیرنده‌ی نگرش‌ها، ادراکات و تجارب افراد با تن و ظاهر جسمی شان است وبه حیطه‌های وابسته ی دیگری همچون رضایت از وزن ، دلتنگی از بدن ، بد شکلی تن ، ادراک اندازه بدن و عزت بدن هم گسترش می‌یابد و این واژه ها اغلب به طور مترادف به کار می‌روند و دلالت بر احساس افراد نسبت به بدنشان دارنداگرچه،در تعریف ممکن است متفاوت باشند.

عزت بدن اشاره به ارزیابی‌های شخصی و نگرانیهایی دارد که فرد درباره ی ظاهر و بدنش دارد (رحیمی، ۲۰۱۰). واژه عزت بدن، توصیف کننده احساس فرد نسبت به شکل و اندازه بدن نیز هست. همچنین، احساس فرد نسبت به بخش‌های مختلف بدن، وزن، شکل و کنش بدن را نیز شامل می‌شود. رضایت از بدن یا بر عکس نارضایتی از بدن دلالت بر میزان رضایت یا نارضایتی فرد از شکل و اندازه بدنش به طور کلی یا بخش‌هایی از بدنش دارد. به علاوه، میزان نگرانی که فرد از چاق شدن دارد را نیز شامل می‌شود( رحیمی ۲۰۱۰). رضایت یا نارضایتی را می‌توان برای وزن و شکل بدن یا اندام‌های بدن و خصوصیات آن ها نیز به کار برد. به همین دلیل گاه از آن تحت عنوان نگرانی‌های مربوط به وزن و شکل نیز نام می‌برند(اسمولاک، ۲۰۰۲).

برآوردهای اندازه بدن، صرفاً تخمینی است که فرد از اندازه واقعی بدنش دارد یا به عبارتی احساسی است که فرد از میزان بزرگ یا کوچک بودن بدنش دارد (فارل، لی و شافران، ۲۰۰۵ ).

در دعوای پیک علیه گرنی که در پیش نیز به آن عطف کردیم کسی تعدادی سهم از سهامدار شرکتی نه از خود شرکت هنگام تأسيس خرید و سپس متوجه شد اعلامیه پذیره نویسی که موسسین اقامه دعوت کرد دادگاه حکم داد که چون اعلامیه پذیره نویسی برای جلب پذیره نویسان به خرید مستقیم سهام از شرکت بوده نه ترغیب اشخاص به خرید سهام از بازار آزاد ‌بنابرین‏ سو عرضه در اعلامیه پذیره نویسی موسسین متوجه خریداران سهم در بازار آزاد نمی‌شد. باضافه اعلامیه پذیره نویسی پس از تخصیص سهام کار خود را انجام داده و از آن لحظه به بعد دیگر دعوتی برای خرید سهام به شمار نمی آید تا در خرید متعاقب بر تخصیص اثر گذارد در نتیجه موسسین در برابر خریداران سهام در بازار آزاد مسئول نیستند و دعوای خواهان رد می شود. ^[۴۵]

دعوای مذبور در مقایسه با آنچه راجع به حقوق فرانسه گفتیم صورت دیگری از رابطه مثلثی از تدلیس ثالث را در برمی گیرد اگر توجه شود در تدلیس ثالث سه نوع رابطه به وجود می‌آید که می توان آن را در شکل مقابل نشان داد:

۱ _ رابطه طرفین با یکدیگر.

۲ _ رابطه مدلس با مدلس

۳ _ رابطه مدلس با آن طرف عقد که بهره نهایی تدلیس ثالث به او می‌رسد.

در تحلیل‌های حقوقی فرانسه تکیه بر بی اثری تدلیس در رابطه طرفین عقد می شود رابطه درحقوق انگلیس , تصریح به عدم مسئولیت تدلیس کننده در برابر اشخاصی می شود که طرف عقد با او نبوده اند اما بهرحال نتیحه عملی یکی می شود چون در حقوق فرانسه تدلیس وقتی مؤثر است که توسط یکی از طرفین عقد انجام شده باشد ‌بنابرین‏ نه تنها بنا به اصل اولیه تدلیس ثالث در رابطه یکی از طرفین عقد تاثیری نمی کند بلکه خود ثالث نیز چون حسب الفرض یکی از طرفین عقد نیست در برابر مدلس مسئولیتی ندارد در حقوق انگلیس از سوی دیگر , نه تنها تدلیس کننده مسئولیتی در برابر مدلس ندارد بلکه چون حسب الفرض تدلیسی توسط یکی از طرفین عقد به وجود نیامده است تدلیس ثالث تاثیری در رابطه طرفین عقد نمی گذارد جالب این است که در حقوق اسلامی موردی وجود دارد که بحث در آن بیشتر در اطراف تبانی بین مدلس با آن یک از طرفین عقد که از تدلیس منتفع می شود دور می زند:

نجش در حقوق اسلامی ممنوع است درتعریف آن معمولا گفته می شود: عمل شخصی است که قیمت کالایی را بیافزاید بدون اینکه اراده خریدش را داشته باشد برای اینکه دیگری گفته او را بشنود و در اثر افزونی گوئی او بر قیت بیافزاید نیز گفته می شود عمل شخصی است که کالای کسی را ستایش کند تا بازار آن گرم شود رونق گیرد مستند حدیثی نبوی است که نجش کننده (ناجش ) و بهره گیرنده از نجش منجوش له , فروشنده را لعن ‌کرده‌است نیز از امام نقل شده است که نجش نکنید (لاتناجشوا) ظاهراًً این اخبار کافی برای اثبات ممنوعیت نیست و از این رو فقها آن را منحبر به اجماعی می دانند که در جامع المقاصد نقل شده است نجش را نیز فقها عش و خدیعه و غش و تلبیس واضرار می دانند و حتی گاه اصطلاح تدلیس را نیز برای آن به کار می‌برند. ^[۴۶]

در بحث نجش میان فقها شاید مهمترین نکته در زمینه تطبیقی مقاله حاضر این باشد که آیا تبانی بین ثالث و فروشنده (مواطاه بین ناجش منجوش له) شرط تحقق نجش است یا آنکه بدون این تبانی نیز نجش صورت می بندد این بحث به سومین وجه مثلثی در تدلیس ثالث بر می‌گردد که در فوق ذکر شد توجه فقها معمولا معطوف به عمل ثالث آن را خواه درتبانی با فروشنده باشد یا بدون آن ممنوع می دانند بعبارت دیگر تبانی با فروشنده را برای تحقق نجش قصد خرید او شرط کافی برای ممنوعیت عمل است. ولی از فقهای متاخر, شهیدی تبریزی عملا دو شرط دیگر نیز قائل می شود : بنظر او باضافه شرط مذبور باید ثمن افزون شده ای که خریدار می پردازد بیشتر از قیمب بازار آن کالا شود افزونی ثمن در اثر عمل ثالث وقوع خارجی یابد دلیل شهیدی این است که ادله وارده چیزی بیش از این حد را نمی رساند(و جز در این صورت اضرار صدق نمی کند) و تدلیس بمعنای صرف ارائه غیر واقعی خرید به ثمن زیادتر , مجرد از وقوع مشتری در خطر مخالف واقع که جز در صورت مذکور در فوق منتفی است حرام نیست ‌بنابرین‏ تفسیر تکیه از روی ضابطه روانی نجش , یعنی قصد ناجش بر روی ضابطه عینی یعنی اضرار از منجوش (مدلس) قرار می‌گیرد و ملاک اصلی برای ممنوع گشتن نجش ضرر مشتری می شود و قصد ناجش آن را تکمیل می‌کند تا اینجا چنان که قبلا نیز متذکرشدیم تکیه بر روی عمل ناجش و ارتباط او با بهره گیرنده از نجش (رابطه ۳) و شرایط لازم برای تحقق ممنوعیت آن است ‌در مورد خود بهره گیرنده از نجش و شرایط لازم برای تحقق ممنوعیت آن است ‌در مورد خود بهره گیرنده از نجش بنظرکسانی که تبانی را شرط تحقق نجش می دانند عمل او مانند عمل ناجش است. یا تبانی وجود دارد که در این صورت حکم ممنوعیت ناظر بر عمل هر دوطرف می شود یا تبانی وجود ندارد که در این صورت عمل هیچیک از آن دو ایرادی ندارد اما بنظر کسانی هم که تنابی را برای ممنوعیت عمل ناجش شرط می‌دانند , وضع منجوش له حکمی مستقل دارد باز بعضی قائلند که ممنوعیت عمل او فقط در صورت تبانی با ناجش است ولی بعضی دیگر احوال و بل اظهر صرف علم او را به قصد ناجش کافی می شمارد این بحث نیز گرچه ناظر بر وضع خود منجوش له است اما درعین حال باز در جهت رابطه او با جانش دور می زند اگر چه در نظریه شهیدی که به اضرار مشتری اصلی نیز (منجوش علیه یا , به تعبیری مدلس) توجه می‌کند ارتباط مشتری اصلی و ناجش نیز مطرح می شود در وضع طرفین عقد نسبت به یکدیگر چنان که در ذیل بحث مربوط به ضمانت اجرای تدلیس خواهیم دید بین نظر فقها باز اختلاف است و بعضی ازحرام شمردن عمل پیشتر نمی روند و عقد را جز در صورت بروز غبن صحیح و نافذ می شمرند.

‌بنابرین‏ موردی از تدلیس ثالث در فقه اسلامی وجود دارد ولی اولا مختص به صورت خاصی آنهم در عقدبیع است و نمی توان با توجه به سخت گیری فقها در بسط دادن ممنوعیت مستنبط از اخیار که ضمن گفتار فوق منعکس است آن را به همه موارد تدلیس ثالث خواه صور دیگرش در بیع و خواه در سایر عقود تعمیم داد. ثانیاًً این ممنوعیت مبتنی بر تحلیل رضایی نیست و لذا در مبنای نظری از حقوق فرانسه و حتی انگلیس جدا است ولی از طرف دیگر با توجه به اینکه نجش (چنان که در بحث ضمانت اجرا خواهیم دید) فقط موجب حکم تکلیفی (حرمت یا کراهت , باختلاف فقها) می شود و در صحت یا نفوذ عقد بین طرفین لطمه ای وارد نمی آورد , در این مورد عملا راه حلی مشابه به آنچه در حقوق فرانسه یاانگلیس به ‌عنوان اصل پذیرفته شده است وجود دارد. ^[۴۷]

مبحث چهارم

اثر حقوقی تدلیس

چاسوس والسن^[۶۹](۲۰۰۷)، در زمینه تأثیر عوامل مختلف بر عملکرد شرکت تحقیقی با عنوان “بررسی تأثیر ریسک محیط، خط مشی شرکت و ساختار سرمایه بر روی عملکرد شرکت ” انجام دادند. آن‌ ها این تحقیق را ‌در مورد ۴۸ رستوران منتخب در کشور آمریکا اجرا کردند و ‌به این نتیجه رسیدند که بخش اعظمی از انحرافات در عملکرد رستوران‌ها از طریق این متغیرها توضیح داده می‌شود.

چن و همکاران^[۷۰](۲۰۰۸)، در پژوهشی به بررسی رابطه بازده سهام با دو متغیر اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در بازار بورس چین پرداختند. نتایج این پژوهش نیز تائیدی بود بر پژوهش‌های قبلی که در زمینه متغیرهای اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار انجام شده بود. نتایج نشان داد بازده سهام با اندازه شرکت دارای رابطه معکوس و معنی‌دار است و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار نیز دارای رابطه مثبت و معنی‌دار با بازده سهام بازار سرمایه چین است

تاهیر آوان و همکاران (۲۰۱۲)، در پژوهشی تحت عنوان “تأثیر استراتژی و ساختار سرمایه بر عملکرد بخش بانکداری پاکستان ” به بررسی تأثیر جداگانه استراتژی‌های اتخاذ شده بر عملکرد و ساختار سرمایه بر عملکرد پرداختند. یکی از ویژگی‌های بارز تحقیق آن‌ ها این بود که ضمن بررسی تأثیر جداگانه استراتژی و ساختار سرمایه بر عملکرد بانک‌ها به بررسی تأثیر همزمان استراتژی و ساختار سرمایه بر عملکرد نیز پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که بررسی همزمان استراتژی و ساختار سرمایه، چگونگی عملکرد بانک‌ها را بهتر نشان می‌دهد. همچنین آن‌ ها ‌به این نتیجه دست یافتند که از بین استراتژی‌های اتخاذ شده توسط بانک‌ها، استراتژی‌های نقدینگی تأثیر بیشتری بر عملکرد بانک‌ها دارد.

حسن صالح و ایسماعیل محمد(۲۰۱۴)، در پژوهش خود با نام تأثیر ریسک محیط و ساختار سرمایه بر سودآوری شرکت‌های قطری ‌به این نتیجه رسیدند که ریسک محیط رابطه مستقیم و مثبتی با سودآوری شرکت‌ها دارد ولی رابطه ای میان ساختار سرمایه با سودآوری وجود ندارد، از طرفی بررسی همزمان تأثیر ریسک محیط و ساختار سرمایه بر عملکرد، حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار می‌باشد.

۲-۱۶-۲- پژوهش‌های داخلی:

دلاوری (۱۳۷۷)، پژوهشی تحت عنوان “تأثیر روش‌های تأمین مالی بر روی نسبت بازدهی حقوق صاحبان سهام شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران ” انجام داد و ‌به این نتیجه رسید که اگرچه نسبت جمع دارایی‌ها به حقوق صاحبان سهام برای گروه شرکت‌هایی که وام اخذ نموده‌اند در مقایسه با گروه شرکت‌هایی که افزایش سرمایه داده‌اند، از نظر آماری اختلاف معنی‌داری وجود دارد، اما نسبت بازدهی حقوق صاحبان سهام و نیز نسبت فروش به جمع دارایی‌ها و نسبت سود خالص به فروش در دو گروه شرکت‌ها اختلاف معنی‌داری با یکدیگر ندارند، به عبارت دیگر اهرم مالی تأثیری بر سودآوری شرکت‌های بورس نداشته است.

احمدی (۱۳۸۰)، پژوهشی تحت عنوان “ارتباط ساختار سرمایه با بازده شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران ” انجام داد. نتایج حاصل از تحقیق وی نشان داد که:

فرضیه ۱: بین ساختار سرمایه و بازده سرمایه‏گذاری (ROI) رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

فرضیه ۲: بین ساختار سرمایه و بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

فرضیه ۳: بین ساختار سرمایه و بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود دارد.

فرضیه ۴: بین ساختار سرمایه و نسبت سود قبل از کسر مالیات به فروش رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

فرضیه ۵: بین ساختار سرمایه و نسبت سود عملیاتی به فروش رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

در نهایت احمدی نتیجه‏گیری کرد که اگرچه یک استنتاج قطعی ‌در مورد وجود رابطه معنی‌دار بین نسبت ساختار سرمایه و نسبت بازده به دست نیامده است، اما چنین به نظر می‌رسد که وجود این رابطه به طور کامل نیز منتفی نمی‌باشد.

پور حیدری (۱۳۷۴)، در پژوهشی تأثیر متغیرهای اندازه شرکت، نوع صنعت، سودآوری و دارایی‌های وثیقه‌ای شرکت را بر ساختار سرمایه شرکت که عبارت از نسبت بدهی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در مقابل نسبت سرمایه شرکت‌های مذکور بود، با بهره گرفتن از آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون فرض مقایسه واریانس دو جامعه (F) و رگرسیون چند متغیره، مورد بررسی قرار داد. وی ‌به این نتیجه رسید که تصمیم گیرندگان در انتخاب ساختار سرمایه، اندازه شرکت را مورد توجه قرار می‌دهند.

یزدانی و جهان خانی (۱۳۷۵)، پژوهشی تحت عنوان “تأثیر متغیرهای نوع صنعت، اندازه شرکت، ریسک تجاری و درجه اهرم عملیاتی بر میزان به‌کارگیری اهرم مالی شرکت‌های بورس تهران ” انجام دادند. به منظور آزمون فرضیات، از فن‌های آماری (میانگین، انحراف معیار، رگرسیون چند متغیره، آزمون‌های F,T و دوربین واتسون و کوواریانس)، ‌یک‌بار برای هفت صنعت به صورت تلفیقی و ‌یک‌بار برای هر یک از صنایع به صورت مجزا استفاده کرده‌اند و به نتایج ذیل دست یافتند:

1. 1. در آزمون تلفیقی صنایع، نوع صنعت بر ساختار مالی تأثیر دار دو متغیرهای اندازه شرکت، ریسک تجاری و اهرم عملیاتی تأثیری بر ساختار مالی ندارند.

1. در آزمون مجزای هر یک از صنایع، نوع صنعت بر ساختار مالی صنایع مواد شیمیایی و داروئی، مواد غذائی و قند، تولیدات چوبی و کاغذ، تولید قطعات فلزی و ماشین‌آلات و سیمان و مصالح ساختمانی تأثیر دارد و متغیرهای اندازه شرکت، ریسک تجاری و اهرم عملیاتی تأثیری بر ساختار مالی ندارند.

در صنایع نساجی و تولید لوازم خانگی نتایج به دست آمده تا حدودی متفاوت از سایر صنایع است:

الف) در صنعت نساجی علاوه بر نوع صنعت، اندازه شرکت نیز بر ساختار مالی تأثیر دارد و متغیرهای ریسک تجاری و اهرم عملیاتی تأثیری بر ساختار مالی ندارند.

ب) در صنعت تولید لوازم خانگی نیز علاوه بر نوع صنعت، ریسک تجاری و اهرم عملیاتی بر ساختار مالی شرکت تأثیر دارند، اما اندازه شرکت تأثیری بر ساختار مالی ندارد.

قالیباف اصل (۱۳۷۳)، پژوهشی تحت عنوان “تأثیر ساختار سرمایه (اهرم مالی) را روی ریسک سیستماتیک (β) سهام عادی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران ” انجام داد و ‌به این نتیجه رسید که استفاده بیشتر از اهرم (بدهی)، ریسک سیستماتیک سهام شرکت‌ها را در بازار بورس بالاتر می‌برد.

رحمانی (۱۳۷۴)، پژوهشی تحت عنوان “تأثیر روش‌های تأمین مالی (وام‌های بلند مدت و انتشار سهام عادی) بر روی قیمت سهام شرکت‌های بورس ” انجام داد و ‌به این نتیجه رسید که انتشار سهام موجب کاهش قیمت سهام می‌شود و بدهی بدون ریسک، قیمت سهام را کاهش نمی‌دهد.

مجتهدزاده (۱۳۷۷)، در پژوهشی تحت عنوان “منافع ناشی از تجدید ساختار مالی “، منافع ناشی از تجدید ساختار مالی در شرکت‌ها را با بهره گرفتن از نتایج تحقیق استوارت و گلاسمن مورد بررسی قرار داد و ‌به این نتیجه رسید که بدهی به دلیل صرفه جویی در مالیات، کاهش احتمال سرمایه‏گذاریهای مجدد جریان‌های نقدی اضافی، بالا بردن انگیزه برای موفقیت، فروش دارایی‌های کم بازده و بهبود بخشیدن عملکرد، بهره‌وری و ارزش بازار شرکت‌ها را افزایش می‌دهد.