از سوی دیگر کردها از طرفداران اصلی نظام دمکراسی توافقی هستند و اخیراً مسعود بارزانی رییس اقلیم کردستان و جلال طالبانی رییس جمهور کردتبار عراق از عدم رعایت اصل توافق در چینش مسوولان محلی استان موصل بشدت گلایه و شکایت کرده بودند.
پس از برگزاری انتخابات شوراهای استانی و حذف کردها از مناصب حکومتی در موصل توسط عرب های سنی، کردها اعلام کردند که نحوه تقسیم مناصب در موصل خلاف اصل دمکراسی توافقی است و باید سهمی از مناصب موصل به کردها داده شود اما فهرست عرب های سنی موسوم به فهرست الحدبا که در انتخابات این استان ۱۹ کرسی به دست آورده هر سه پست اصلی یعنی ریاست شورای استان، استانداری و ریاست پلیس را به خود اختصاص داد و حاضر به اعطای هیچ سمت مهمی به کردها که ۱۲ کرسی شورای استان را در اختیار دارند، نداد.
مالکی نیز در این منافشه به طور تلویحی از عرب های سنی در برابر کردها حمایت کرد و عرب های سنی عضو شورای موصل را در زمان چالش هایشان با کردها به حضور پذیرفت و با آن ها ملاقات کرد.
بنابرین یک بحران هویتی در عراق وجود دارد و دولت های عراق تاکنون به از بین بردن بحران هویت و ایجاد انسجام میان طیف های مختلف نپرداخته اند در نتیجه همین عامل بر عدم ثبات سیاسی و ائتلاف جامع و فراگیر و دمکراسی کثرت گرایانه این کشور تاثیر گذاشته است.
بند دوم :لبنان
کشور لبنان در نیم قرن گذشته یکی از کشورهای پر ماجرای خاورمیانه بوده است. ساختارهای حاکم بر جامعه لبنان باعث شده که این کشور علی رغم تحولات عظیم که در برخی مواقع به مرز از هم پاشیدگی آن رسیده ، همچنان به عنوان الگویی از جامعۀ طایفه ای لبنان و نیز مدلی از دموکراسی شرقی شناخته می شود.لیکن در چند دهۀ اخیر، کشور لبنان شاهد رخدادهایی بود که دیگر حکومتهای خاورمیانه با مثال زدن نمونۀ آن، ملتهای خود را از آرزوی تکثیر نسخۀ این جامعه در دیگر جوامع منطقه برحذر کردهاند.زیرا در این کشور”بر خلاف سایر کشورهای خاورمیانه ،وفاداری ملی به ویژه دررابطه با نگرش گروههای اجتماعی _سیاسی نسبت به دولت از شدت کمتری برخودار بوده و قشرهای گوناگون مذهبی ،قبل از هر چیز نسبت به جامعه کوچک مذهبی خود وفادار بوده اند.”[۱۴۸] الگوی حاکم بر جامعۀ لبنان و ساختارهای سیاسی آن تا آنجا کم نظیر است که ثبات و بی ثباتی آن در دانش و جامعه شناسی سیاسی بسیاری از پژوهشهای مربوط به مختصات جوامع چندگانه را تحت تأثیر قرار داده است.
لبنان حزبهای سیاسی زیادی دارد ولی آن ها نقش مهمی در سیستم پارلمان ندارند. اکثر آن ها منافع فرقهای را در عمل نمایندگی میکنند. بسیاری از آن ها لیستی موقت از نمایندگانی هستند که توسط شخصی معروف از کشور یا شهرشان حمایت میشوند. لیست نامزدهای انتخاباتی اغلب بر اساس حوزه انتخاباتی با مذاکره میان رهبران محلی طوایف، گروههای مذهبی و احزاب سیاسی شکل میگیرند. این ائتلافهای پراکنده تنها برای انتخابات شکل میگیرند و به ندرت گروهی منسجم در پارلمان را تشکیل میدهند. اخیراً و پس از ترور رفیق حریری دو ائتلاف نسبتا منسجم در میان گروههای لبنانی شکل گرفت. اتحاد ضد سوریه تحت عنوان اتحاد ۱۴ مارس و اتحاد طرفدار سوریهها متشکل ازحزب ا… و جنبش امل و حزبی که رئیس قبلی مارونیها ، میشل عون تحت عنوان حزب آزاد ملی لبنان تشکیل داده است ،میباشد که مجموعا به عنوان گروه ۸ مارس شناخته میشوند.
در واقع می توان گفت که ویژگی مهم و منحصر به فرد این کشور، ترکیب قومی و فرقه ای آن است.که این ترکیب فرقه ای، تاثیرمهمی بر سرنوشت سیاسی لبنان گذاشته است. در لبنان، مشکلات معمول که در دگرگونی اجتماعی همه کشورها وجود دارد، با ترکیب مذهبی و فرقه ای منحصر به فرد آن عجین شده است.و این درحالی است که برخلاف عراق در لبنان هیچ یک از فرقه ها اکثریت قاطعی را تشکیل نمی دهند.و این بی ثباتی دائمی را در پی داشته است. هرچند موازنه تقریبی بین مسیحیان و مسلمانان وجود دارد لیکن از تقسیم مسلمانان به شیعیان و سنی ها و دروزیها از سویی و تقسیم مسیحیان به مارونی و کاتولیک و ارتدوکس از سویی دیگر امکان همگرایی منافع را در داخل یک دین نیز منتفی کردهاست.همچنان که ملاحظه می شود گاه مسلمان دروزی در مقابل دیگر شیعیان قرار می گیرند و گاه مسیحیان مارونی در مقابل دیگر مسیحیان .در این میان حضور مسیحیان، علاقه غرب به این کشور را از گذشته در پی داشته است و نیز حضور سنی ها علاقه مندی کشورهای اسلامی سنی را بر انگیخته است. همچنین حضور شیعیان ،توجه چشم گیر و مؤثر دولت ایران را به ویژه در حمایت از حزب الله را منجر شده است.
مبحث دوم : فقدان تجربه دمکراتیک در فرایند تاریخی عراق و لبنان
پس از فروپاشی نظام بعثی عراق چون دیگر کشورهای جهان سوم که تجربه دموکراتیک در آن وجود نداشت عراق در واقع یک مرحله جدیدی در حیات سیاسی خویش آغاز نمود.به همین دلیل عدم وجود تجربه دموکراتیک در این کشور یکی از عواملی است که به وقوع این بحرانهای پی در پی در آن منجر شده است.هرچند که کردهای عراق پس از دهه ۱۹۹۰ یکسری تجاربی در زمینه ایجاد جامعه دموکراتیک داشتند و دولت منطقه ای در شمال عراق تشکیل دادند و همین نیز باعث شد در روند دولت دموکراتیک بعد از فروپاشی رژیم بعث منسجم تر عمل کنند و امتیازات بهتری را کسب کنند، لیکن در مجموع جامعه عراق فاقد تجربه کافی جهت ایجاد یک سیستم دموکراتیک میباشد.و نمونه آن را می توان در عملیاتهای تروریستی و انتحاری که هر چند وقت یکبار توسط گروههای مختلف به ویژه سنی مذهب ها در عراق صورت میگیرد ،دید.