۱-۲- بیان مسئله و تشریح موضوع تحقیق
منافعی که سهامدار از بابت سهم در اختیار کسب می‌کند عبارت است از: سود تقسیمی، افزایش قیمت سهم، سهام جایزه و رعایت حق تقدم درسهام جدید شرکت. حال با توجه به اینکه یکی از مهمترین اهداف مدیریت شرکت افزایش ثروت سهام‌داران می‌باشد، بنابرین تصمیم های مالی آنان باید در راستای تحقق این هدف اتخاذ گردد. هدف مدیریت شرکت به حداکثر رسانیدن ارزش شرکت و در نتیجه افزایش ثروت سهام‌داران از طریق فراهم آوردن بازدهی فراتر از بازدهی مورد انتظار آن ها است. معمولاً سود نقدی یکی از مهمترین منابع بازدهی برای سهام‌داران می‌باشد. مدیران شرکت ها دریافته اند که سهام‌داران آن ها خواهان یک روند پایدار در سود تقسیمی پرداختی هستند زیرا ثبات سود تقسیمی این پیام را می دهدکه شرکت وضعیت مالی باثباتی داشته و دارای ریسک تجاری و بازرگانی پایین تری است و باعث می شود که ارزش بازار سهام آن شرکت افزایش یابد (سرافراز ۱۳۸۸، ۳۸). تقسیم سود از یک طرف عامل اثرگذار بر سرمایه گذاریهای پیش روی شرکتها است و موجب کاهش منابع داخلی و افزایش نیاز به منابع مالی خارجی می شود. از طرف دیگر ، بسیاری از سهام داران شرکت خواهان تقسیم سود نقدی هستند، از این رو مدیران با هدف حداکثر کردن ثروت همواره باید بین علایق مختلف آنان و فرصت های سودآور سرمایه گذاری تعادل برقرار کنند. مدیران باید در مورد این مسأله که چقدر از عایدات شرکت را به عنوان سود تقسیمی بین سهام داران توزیع و چه مقدار از آن را در شرکت اندوخته نمایند، تصمیم گیری کنند. بنابرین، تصمیمات تقسیم سود که از سوی مدیران شرکت ها اتخاذ می شود، بسیار حساس و دارای اهمیت است (اعتمادی وچالاکی ۱۳۸۴،۳۲).
(بینر[۱] ۲۰۰۱) معتقد است که سیاست سود تقسیمی می تواند اطلاعاتی را درباره عملکرد شرکت فراهم کند و بر قیمت سهام و رفتار سرمایه گذاران تأثیر بگذارد. به همین دلیل در دنیای واقعی مدیران مالی شرکت هنگام تدوین سیاست سود تقسیمی، باید با بررسی فرصت های سرمایه گذاری آتی شرکت نسبت به منابع داخلی سرمایه تصمیم گیری نمایند و بین سود تقسیمی فعلی و رشد آینده تعادل برقرار کنند تا ثروت سهام‌داران حداکثر شود.
بورس در حال حاضر یکی از جذاب ترین سرمایه گذاری ها محسوب می شود سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار منافع متفاوتی ازجمله سود تقسیمی وافزایش قیمت سهام به دست می آورند. سرمایه گذاران دربورس ازاطلاعات مالی برای اندازه گیری وتجزیه وتحلیل سهام استفاده می‌کنند لذا سود تقسیمی یک متغیراساسی است که هم سرمایه گذاران وهم مدیران در بازار سرمایه باید آن را مد نظر قرار دهند (بهرام فرومهرانی ۲۹، ۱۳۸۳).
در این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوالات هستیم:
-
- آیا بین سود تقسیمی و بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند رابطه معنی داری وجود دارد یا خیر؟
- آیا بین سود تقسیمی و قیمت سهام در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند رابطه معنی داری وجود دارد یا خیر؟
۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
این موضوع از دو دیدگاه حائز اهمیت است:
۱-۳-۱ از دیدگاه سهام‌داران
میزان سود تقسیمی از آن جهت برای سهام‌داران با اهمیت است که هر گروه از سهام‌داران با ویژگیهای شخصی و درآمدی و نظائر آن اقدام به خرید سهام شرکتی می‌کنند که شیوه پرداخت سود در آن شرکت متناسب با ویژگی های آن ها باشد. در واقع می توان گفت این میزان تقسیم سود شرکتها است که تا حدی ترکیب سهام‌داران را شکل می‌دهد. از دیدگاه سهام‌داران و سرمایه گذاران سود نقدی می‌تواند در رابطه با چگونگی پاسخ به سؤالات زیر دارای اهمیت باشد:
-
- آیا نحوه توزیع نقدی در بازده کلی سهم تأثیر دارد؟
-
- آیا سود نقدی حاوی اطلاعاتی در مورد سودآوری آتی شرکت ها می‌باشد؟
- آیا سود نگهداری شده در شرکت ها به نحو مطلوبی به سرمایه گذاری سودآور اختصاص می‌یابد؟
۱-۳-۲ از دیدگاه مدیران
مدیران معمولا در مورد عایدات شرکت دو تصمیم متفاوت اتخاذ می نمایند:
الف) نگهداری سود در شرکت و اختصاص آن به پرداخت بدهیها و تأمین مالی سرمایه گذاریها و خرید دارایی های فیزیکی
ب) توزیع سود بین سهام‌داران
هر کدام از تصمیمات فوق آثاری بر ارزش کل شرکت می‌گذارد که ارزیابی مزایا و معایب هر تصمیم منجر به اتخاذ راه کارهای خاص خود خواهد بود. نگهداری سود در شرکت اگر چه ارزانترین و ساده ترین راه دست یابی به منابع مالی مورد نیاز می‌باشد ولی درضمن فشارهای ناشی از تقاضای سود نقدی به دلیل ریسک پایین تر آن نسبت به سود احتمالی ناشی از افزایش قیمت سهام، مدیران را در تصمیم عدم پرداخت سود مردد می نماید. همچنین پرداخت سود نقدی مسائلی از قبیل توقف یا کاهش رشد و توسعه شرکت به دلیل عدم دسترسی به بازارهای سرمایه را به دنبال خواهد داشت.
ارزیابی تطبیقی میان صنایع مختلف، محک ارزشمندی را برای سرمایه گذار فراهم می‌کند که برای سرمایه گذاری در این صنایع تصمیم گیری می‌کنند. این پژوهش برای تدوینکنندگان سیاست تقسیم سود مفید خواهد بود. این مطالعه هنگامی که بازار سقوط کرده باشد و یا نرخ سهام از طریق ماکزیمم سازی ثروت سهامدار کاهش می‌یابد سودمند خواهد بود. این پژوهش، بینش تطبیقی برای سهام‌داران و تدوین کنندگان سیاست تقسیم سود در این صنایع فراهم می‌کند.
۱-۴- اهداف اساسی تحقیق
هدف نخست:
هدف از این تحقیق بررسی تاثیر سود تقسیمی بر بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند طی سال‌های ۱۳۸۱تا۱۳۹۰ می‌باشد.
هدف بعدی:
به بررسی رابطه بین سود تقسیمی و قیمت سهام در صنایع مواد دارویی و غذایی به جزقند پرداخته می شود.
لازم به توضیح است که قیمت سهام متاثر از واقعیات حاکم بر بازار بوده وبادر نظرگرفتن سودهای سال های آتی موجب آن خواهد شد تا سرمایه گذاران با اطمینانی بیشتری سرمایه های خود را به بازار بورس هدایت کنند.
۱-۵- فرضیه های تحقیق
فرضیه های تحقیق به شرح زیر می‌باشند:
فرضیه اول: بین سود تقسیمی و بازده مورد انتظار سهامدار در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه دوم: بین سود تقسیمی و قیمت سهام در صنایع مواد دارویی و غذایی به جز قند رابطه معنی داری وجود دارد.
۱-۶- روش انجام تحقیق
این تحقیق از نوع تحقیقات تجربی است و با توجه به اینکه از اطلاعات تاریخی برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است در دسته تحقیقات پس رویدادی قرار میگیردکه بر اساس اطلاعات واقعی بازار سهام و صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است. داده های موردنیاز برای آزمون فرضیه ها، از نرم افزار تدبیرپرداز و همچنین صورتهای مالی شرکتها استخراج می شود.
۱-۷- متغیرهای تحقیق
۱-۷-۱ متغیرهای وابسته
متغیرهای وابسته در این تحقیق بازده مورد انتظار سهامدار و قیمت سهام می‌باشند.
۱-۷-۲- متغیرهای مستقل
متغیر مستقل اصلی در این تحقیق سود تقسیمی هر سهم و سایر متغیرهای مستقل نسبت حاشیه سود ناخالص، نسبت ارزشیابی سود و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام می‌باشند.
