۲-۷-۲)اهمیت و ریسک در حسابرسی
ریسک حسابرسی در بخش ۴۰۰ استانداردهای بین‌المللی حسابرسی چنین تعریف می شود:
“ریسکی است که حسابرس، صورت های مالی با اهمیت را به طور نا مناسب و نادرست ارائه می‌کند.” حسابرسان ریسک حسابرسی را از هر دو جنبه نظری و عملی تا سطح قابل قبولی با کسب و ارزیابی موضوعات مستند کافی مدنظر قرار می‌دهند. میان اهمیت و سطح ریسک حسابرسی رابطه ای معکوس وجود دارد، این امر مستقیما از تعریف ریسک حسابرسی نتیجه می شود که بیان کننده امکان افزایش (کاهش) ریسک حسابرسی در صورت کاهش(افزایش ) اهمیت است یعنی هرچه مبلغ اهمیت بالا می رود خطر حسابرسی کاهش می‌یابد و برعکس. حسابرس برای تعیین نوع و ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود روش های حسابرسی باید این رابطه معکوس را در نظر بگیرد. این تفاوت می‌تواند از تغییر ایجاد شده در شرایط یا افزایش شناخت حسابرس به دلیل انجام دادن رسیدگی ها ناشی شود، برای نمونه چنانچه فرایند حسابرسی پیش از پایان دوره مالی برنامه ریزی شده باشد حسابرس باید نتایج عملیات و وضعیت مالی را پیش‌بینی و بر اساس آن اهمیت و خطر حسابرسی را برآورد کند. اگر نتایج عملیات و وضعیت مالی واقعی به گونه ای عمده متفاوت از پیش‌بینی حسابرس باشد، برآورد وی از اهمیت و خطر حسابرسی نیز تغییر می‌کند. حسابرس ممکن است در مرحله برنامه ریزی حسابرسی، میزان اهمیت را عمدا بیشتر از میزانی درنظر بگیرد که برای ارزیابی نتایج رسیدگی هایش به کار خواهد رفت. حسابرس به طور معمول این کار را به منظور کاهش احتمال خطر وجود اشتباهات یا تحریف های کشف نشده و تامین حاشیه اطمینانی برای ارزیابی اثر اشتباهات و یا تحریف های کشف شده در جریان حسابرسی انجام می‌دهد. وقتی حسابرسی بدون شواهد کامل انجام شود اطمینان یافتن درباره ارائه نادرست مشکل می شود زیرا کشف ارائه نادرست معمولا مشکل است، بنابرین اگر رویه های حسابداری را تغییر ندهیم و به روش پیشین شواهد حسابرسی را کسب کنیم مخاطره اطمینان نادرست افزایش می‌یابد.
۲-۷-۳) مسئولیت حسابرسان در قبال ارزیابی سیستم کنترل داخلی
حسابرس باید از سیستم های حسابداری و کنترل داخلی (محیط کنترلی و روش های کنترلی ) چنان شناختی به دست آورد که برای برنامه ریزی و تدوین رویکرد مؤثر حسابرسی کافی باشد. بعلاوه حسابرس می بایست شناخت به دست آمده از سیستم های حسابداری و کنترل داخلی واحد مورد رسیدگی را در کاربرگ های حسابرسی مستند سازد. شایان ذکر است که حسابرس باید از اعمال کنترل های داخلی در تمام طول دوره مالی اطمینان یابد و در نهایت پس از انجام رسیدگی های لازم حسابرس باید در اولین فرصت ممکن رده مناسبی از مدیریت را از نقاط ضعف با اهمیت موجود در طراحی یا عملکرد سیستم های حسابداری و کنترل داخلی که با آن ها برخورد کرده‌است آگاه کند. حسابرسان موظفند علاوه بر کسب شناخت کافی در خصوص کنترل های داخلی، چگونگی اعمال آن ها و در نتیجه نقایص مرتبط با این کنترل ها را شناسایی نمایند. شناسایی نقایص اولین گام برای اصلاح و بهبود به شمار می رود، بعلاوه معمولا حسابرسان راهکارهای اصلاح کننده نقایص را نیز به مدیریت پیشنهاد کرده و از این طریق موجبات پویایی کنترل های داخلی واحد مورد رسیدگی را فراهم می آورند.
۲-۷-۴)مسئولیت حسابرسان در قبال کشف تقلب و اشتباه
بر طبق استاندارد شماره ۲۴ از مجموعه استانداردهای حسابرسی بین‌المللی با عنوان “تقلب و اشتباه”، حسابرس هنگام طراحی و اجرای روش های حسابرسی و ارزیابی و گزارشگری نتایج حاصله باید خطر ارائه نادرست صورت های مالی را که از تقلب و اشتباه ناشی می شود ارزیابی کند و بر همین اساس روش هایی را طراحی کند که از کشف موارد ارائه نادرست ناشی از اشتباهات با اهمیت و تقلب به گونه ای معقول اطمینان یاید. در واقع حسابرسی بر طبق استانداردهای حرفه ای حسابرسی به منزله یک عامل بازدارنده ای است که از وقوع اشتباه و تقلب جلوگیری کرده و موجبات ارائه هرچه بهتر مالی را نیز فراهم می آورد.
۲-۷-۵) مسئولیت حسابرسان در قبال ارزیابی رعایت قوانین و مقررات
بر طبق استاندارد شماره ۲۵۰ از مجموعه استانداردهای حسابرسی بین‌المللی با عنوان ” ارزیابی قوانین و مقررات در حسابرسی صورت های مالی ” حسابرس هنگام برنامه ریزی و اجرای روش های حسابرسی و همچنین ارزیابی و گزارشگری نتایج حاصل از رسیدگی ها باید توجه داشته باشد که عدم رعایت قوانین و مقررات توسط واحد مورد رسیدگی ممکن است به گونه ای با اهمیت بر صورت های مالی اثر گذارد، در همین راستا لازم است که حسابرس برای برنامه ریزی حسابرسی شناختی کلی از چارچوب قوانین و مقررات مربوط به واحد مورد رسیدگی صنعتی که در آن فعالیت می‌کند و چگونگی رعایت این قوانین و مقررات توسط واحد مذبور به دست آورد. چنانچه حسابرس بر این باور باشد که مواردی از عدم رعایت ممکن است وجود داشته باشد، باید یافته های خود را مستند و درباره آن ها باید با مدیریت مذاکره کند. بعلاوه این استاندارد مقرر می‌دارد که حسابرس باید در اولین فرصت ممکن درباره موارد عدم رعایتی که با آن ها برخورد می‌کند با هیئت مدیره و کمیته های هیئت مدیره مذاکره کند و یا شواهدی دال بر آگاهی آنان از این موضوع به دست آورد. حسابرسان بر طبق استانداردهای حرفه ای حسابرسی ملزم به رسیدگی و ارزیابی رعایت قوانین و مقررات در تهیه صورت های مالی می‌باشند و هرچه آثار موارد عدم رعایت قوانین بر صورت های مالی با اهمیت تر باشد، مسئولیت حسابرسان در قبال کشف و گزارش آن افزایش خواهد یافت. در نهایت نتیجه رسیدگی حسابرسان می بایست منجر به ایجاد یک اطمینان منطقی از عدم وجود تحریفات با اهمیت در صورت های مالی شود .
۲-۸)حق الزحمه های حسابرسی
چناچه رسالت حسابرسی اعتبار بخشی به گزارشگری مالی و اعتماد سازی برای استفاده کنندگان صورت های مالی باشد در این صورت جهت حفظ نقش رفیع حسابرسی می بایست حق الزحمه در خور شان حرفه حسابرسی و متناسب با اهمیت عملیات در نظر گرفته شود. وجود حق الزحمه های اندک حسابرسی و به تبع آن کیفیت پایین خدمات حسابرسی، نقش حسابرسی را به مخاطره می اندازد و به تبع آن سوگیری ارائه اطلاعات آلوده و تحریف و اشتباه که ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با حق الزحمه حسابرسی دارد شکل می‌گیرد. حق الزحمه حسابرسی به عوامل متعددی بستگی دارد که میزان اهمیت این عوامل در کشورهای مختلف متفاوت است .
