طی یک دهه اخیر و با گسترش مباحث مربوط به روانشناسی مثبت، تمایل به مطالعه جنبه­ های مثبت سلامت نیز به موازات جنبه­ های منفی در حال افزایش است (رابینز، ۲۰۰۸). شخصی که سلامت روانی دارد، می ­تواند ضمن احساس رضایت از زندگی، با مشکلات، به طور منطقی برخورد نماید. به عبارت دیگر، افراد دارای سلامت روان، قادرند در عین کسب فردیت، با محیط نیز انطباق یابند (کوشان و واقعی، ۲۰۰۵). یکی از شاخص­ های نشان­دهنده سلامت روانی، میزان رضایت از زندگی است. منظور از رضایت از زندگی، نگرش فرد، ارزیابی عمومی نسبت به کلیت زندگی خود و یا برخی از جنبه­ های زندگی، همچون زندگی خانوادگی، شغلی و تجربه آموزشی است (داینر و همکاران، ۱۹۹۹). رضایت از زندگی از سایر سازه­ های روان­شناختی مانند عاطفه مثبت و منفی، عزت نفس و خوشبینی متمایز است (لوکاس و همکاران، ۱۹۹۶). رضایتمندی از زندگی، رضایت افراد درباره جنبه خاصی از زندگی و دوره خاصی نیست، بلکه رضایت از همه تجارب فرد در مجموع است ( باشتوگ و دومان، ۲۰۱۰). داینر و پاوت (۱۹۹۳، به نقل از گارسیا و همکاران، ۲۰۱۰) رضایت از زندگی را یکی از نمایانگرهای کلیدی بهزیستی می­دانند و به فرایندی می­گویند که افراد یک ارزیابی از کیفیت زندگی­شان را بر پایه استانداردهای خودتحمیلی^[۹۷]­شان دارند. شواهد حاکی است که احساس پیوستگی با رضایت از زندگی ارتباط مثبت دارد (اریکسون و لیندستروم^[۹۸]، ۲۰۰۵). ماتیلا و همکاران، (۲۰۰۷)، دریافتند که نارسایی هیجانی پیش ­بینی­کننده مهمی برای رضایت کمتر از زندگی است. داینر و همکاران (۱۹۸۵)، دوراک و همکاران (۲۰۰۹)، آریندل و همکاران (۱۹۹۹) و بلایز و همکاران (۱۹۸۹) ارتباط نمره ­های SWLS را با نمرات افسردگی، منفی گزارش کردند. گروهی دیگر از پژوهش­ها نیز به تأثیر سلامت روان یا کاهش مشکلات هیجانی بر رضایت از زندگی اشاره داشته اند (هامارات و همکاران، ۲۰۰۱؛ سامانی و همکاران ، ۲۰۰۵).

۲-۱۷- وجوه رضایت از زندگی

از نظر داینر (۲۰۰۵)، ارزیابی شخص ‌در مورد زندگی خود، می ­تواند به دو صورت باشد:

۱٫ ارزیابی شناختی، آن نوع ارزیابی است که شخص به طور آگاهانه ‌در مورد کل زندگی یا ‌در مورد جنبه­ های خاصی از آن مانند شغل، تفریح و ازدواج انجام می­دهد.

۲٫ ارزیابی عاطفی، آن نوع ارزیابی است که به شکل احساسات و عواطف مطرح است، مانند قضاوت ‌در مورد عواطف خوشایند (نظیر لذت) یا ناخوشایند (نظیر افسردگی) و به احساسات و هیجاناتی که فرد در تعامل با زندگی­اش تجربه می­ کند، کاری ندارد.

ابعاد رضایت از زندگی عبارت است از: رضایت از خود، رضایت از دوستان، رضایت از خانواده، رضایت از محیط زندگی، رضایت از محیط کار (عظیمی، ۱۳۸۲).

۲-۱۸- پیشینه مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور

۲-۱۸-۱- پیشینه پژوهش در داخل کشور

علاقه به حوزه­ طرحواره­های ناسازگار اولیه دامنه وسیعی از تحقیقات ‌در مورد ارتباط این سازه با متغیرهای گوناگون را به دنبال داشته است. نتایج حاصل از پژوهش یوسف­نژاد و پیوسته­گر (۱۳۸۹)با عنوان رابطه رضایت از زندگی و طرحواره­های ناسازگار اولیه در دانشجویان نشان داد که بین طرحواره­های ناسازگار اولیه و رضایت از زندگی در دانشجویان رابطه منفی وجود­ دارد. محرومیت هیجانی، شرم /نقص و بی­کفایتی/ وابستگی، توانایی پیش ­بینی­کنندگی رضایت از زندگی را دارند. در واقع این نتایج نشان می­دهد که محرومیت هیجانی و بی­کفایتی / وابستگی با علامت منفی و شرم/ نقص با علامت مثبت پیش ­بینی کننده رضایت از زندگی هستند. خدابخشی کولایی و همکاران (۱۳۹۲) در مطالعه­ ای با عنوان مقایسه طرحواره­های شناختی ناسازگار، باورهای غیرمنطقی و مهارت­ های ارتباطی در نوجوانان پرورشگاهی و غیرپرورشگاهی نشان دادند که بین دو گروه در نمره کلی طرحوار­ه­های ناسازگار اولیه و خرده­مقیاس­های محرومیت هیجانی، رهاشدگی/ بی ثباتی، بی ­اعتمادی / بدرفتاری، انزوای اجتماعی/ بیگانگی، نقص/ شرم، شکست، وابستگی/ بی کفایتی، آسیب پذیری نسبت به خود و اطاعت تفاوت معناداری وجود داشت.

اندوز و حمیدپور (۱۳۸۵) در پژوهش خود با عنوان بررسی رابطه سبک دلبستگی با طرحواره­های ناسازگار در افراد با اختلالات شخصیت ‌به این نتیجه رسیدند که هر چه طرحواره­ها ناسازگارتر باشند، رضایت زناشویی کاهش می­یابد و گزارش نمودند که دلبستگی ایمن با طرحواره­های ناسازگار رابطه معنی­دار دارد. نتایج پژوهش آذری (۱۳۹۱) با عنوان مقایسه طرحواره­های ناسازگار اولیه، مکانیسم­های دفاعی و پایگاه هویت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد عادی نشان داد که در هر پنج حوزه طرحواره­های ناسازگار بریدگی و طرد، خود گردانی و عملکرد مختل، محدودیت­های مختل، دیگرجهت­مندی و گوش­به­زنگی بیش از حد و بازداری، میانگین استفاده از این طرحواره­ها در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد به گونه معناداری بالاتر از افراد بهنجار می_­باشد. در تحلیل مکانیسم­های دفاعی در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد و افراد بهنجار، در استفاده از مکانیسم­های دفاعی رشدیافته، افراد بهنجار به­ گونه معناداری بالاتر از افراد مبتلا به سوء مصرف مواد بودند، در سبک دفاعی روان نژند بین دو گروه تفاوت معناداری حاصل نشد، اما سبک دفاعی رشدنایافته در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد به گونه معناداری بالاتر از افراد بهنجار قرار داشت.