۲-۱) صید عبارت است از کشتن یا گرفتن آبزیان قابل صید به هر کیفیت و وسیله و طریق یا تیراندازی به آن ها .
۳-۱) حیوانات حمایت شده جانوران وحشی هستند که در شرف تکثیر یا در معرض خطر و یا نادر و نافع باشند .
۴-۱) جانوران زیانکار جانوران وحشی هستند که به مزارع و باغات و سایر حیوانات زیان و آسیب می‌رسانند .
۵-۱) وسیله صید : در مورد وسیله صید و ذبح نیز دستورهایی هم چون برنده بودن وسیله (برای آزار ندیدن حیوان) ، نهی از قطع و بریدن و مثله کردن اندامی از حیوان قبل از ذبح ، متناسب بودن وسیله صید با شکار و… دیده می‌شود . از جمله اینکه ذبح کردن باید با وسیله آهنی تیز باشد و گرنه جایز نیست مگر در هنگام ضرورت که آن هم باید سعی شود وسیله حتی الامکان تیز و برنده باشد .[۶۲]
۲٫ قوانین موجود در ایران :
۲-۱) قانون شکار و صید مصوب ۱۶ خرداد ۱۳۴۶ که مقررات زیادی در زمینه رعایت حقوق حیوانات در بردارد .
۲-۲) قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی مصوب ۱۴ شهریور ۱۳۷۴٫
۲-۳) مقرراتی در زمینه صید آبزیان، تکثیر و پرورش، جرایم و مجازات‌های مربوط به صید مصوبه ی شماره ۱۴۰ مورخ ۶/۷/۷۴ شورای عالی حفاظت محیط زیست .
۲-۴) قانون مجازات اسلامی مصوب ۷ آذر۱۳۷۰ .
۲-۵) کنوانسیون‌های سـازمان حفاظت محیط زیست در زمینـه حمایت از حیوانات و گیاهان .
در خصوص قوانین و مقررات فوق در فصول بعدی به تفصیل بحث خواهد شد .
۳٫ تطبیق با قانون امریکا :
قانون شکار و تله گذاری در حقوق ایالات متحده ی آمریکا ایالت ایلینویز مصوب ۲۰۱۰ [۶۳]
- شکار نزدیک آتش :
شکار در کنار یا نزدیک هر جسم قابل اشتعالی چون زغال ها و علف‌زار ها و درختان غیر قانونی خواهد بود.
- در استفاده از اسلحه ی شکاری باید توجه کرد که :
در مورد حیواناتی که مورد حمایت قانون‌گذار قرار گرفته باشند ، استفاده از اسلحه های که بزرگتر از سایز ۱۰ هستند ، ممنوع خواهد بود . همچنین شلیک با سلاحی که طول لوله ی آن کمتر از ۱۸ اینچ باشد ممنوع گردیده است .
چنانچه از متن قانون مشخص می‌گردد ، قانون‌گذار امریکایی شکار را در کنار مواد اشتعال زا ممنوع دانسته تا بدین وسیله از بروز خطرات احتمالی در اثر تیرانداری به سوی این مواد جلوگیری کند و درصدد پیشگیری از خسارات وسیع برآید . همچنین با ممنوع اعلام نمودن شکار نزدیک به آتش راه فرار را برای حیوانات در موقع تیراندازی و شکار باز گذاشته است تا حیوانات برای فرار درگیر با آتش نشده و از آسیب های محتمل در این باب در امان بمانند .
نیز در باب تیراندازی اجرای مقررات اعلامی در این قانون سبب می‌گردد تا برای شکار ، اشخاص به هر وسیله ای روی نیاورده و از سلاحی که مناسبت امر شکار را ندارد پرهیز گردد . به عبارت دیگر استفاده از اسلحه با سایز بالای ۱۰ سبب می‌گردد تا حیوان در برابر بمب به جای سلاح قرار بگیرد و این در کنار این مطلب قرار دارد که استفاده از اسلحه ی مذکور موجب ایجاد خرابی در طبیعت شده و با مبنای شکار سازگاری ندارد .
همچنین استفاده از وسایل شکاری که دارای لوله های کوتاه باشند سبب می‌گردد تا حیوانات در برابر کلت های کمری قرار بگیرند که به هیچ وجه سلاح مناسبی برای شکار محسوب نمی شود و به جای شکار ، حیوان را نابود می‌کند و درد و رنج بسیاری بر او تحمیل می‌کند .
مبحث سوم : حقوق حیوانات در حفظ و نگاهداری
همان طور که حیوانات چه اهلی و چه تحت عنوان حیات وحش منافعی برای انسان دارند و در زندگی بشر و چرخه زیستی وی نقش ایفا می‌کنند ما انسان ها نیز وظایفی در قبال آنان بر عهده داریم و لااقل در راستای منافع خود نیز باید حداقل استاندارد رفتاری با حیوانات را رعایت نماییم .
این حقوق شامل حق برخورداری از محیط مناسب جهت نگهداری ، در صورت نگهداری از حیوان و یا عدم تخریب زیستگاه های طبیعی برخی حیوانات و هم چنین حق تغذیه مناسب و سایر امکانات می‌باشد .
گفتار اول : حق بهره مندی حیوان از محیط مناسب
حق بهره مندی از محیط مناسب با امکانات بهداشتی و رفاهی مرتبط با حیوان برای حیوانات اهلی و خانگی و حق پایداری محیط و زیستگاه حیات وحش از حقوق اولیه حیوانات به شمار می رود .
۱٫ برپایه ادبیات دینی ، اهل شرع این حکم را بدیهی می دانند که جایز نیست انسان حیوانی را به گونه ای رها سازد که از تشنگی یا گرسنگی و یا از هر گونه فشار و آزار و اذیتی تلف شود . بلکه باید به اندازه کافی آب و غذا در اختیار او قرار دهد و از گرما و سرمای کشنده حفظش کند . به همان سان که نباید او را در معرض آزار و اذیت حیوانات دیگر قرار دهد و در این حکم میان انواع حیوانات تفاوتی نیست .[۶۴]
۲٫ در مورد حفاظت از زیستگاه های طبیعی هم این حکم جاری است و هیچکس حق ندارد صدمه ای به محل زندگی حیوانات وارد سازد . قوانین داخلی همان طور که گذشت در این باره صریح و واضح است .
۳٫ باید توجه داشت که نفقه حیوانات اندازه معینی ندارد و آن چه واجب است برآوردن نیازهای خوردنی و نوشیدنی و تهیه محل سکونت مناسب برای حیوان است که با توجه به زمان و مکان و نوع حیوان فرق می‌کند . البته صاحب حیوان می‌تواند او را رها سازد تا حیوان با چرا به زندگی خود ادامه دهد . در این فرض ، اگر حیوان بتواند با چرا نیازهای خود را برآورد ، مشکلی در کار نیست و اگر نتواند ، مالک حیوان باید علوفه او را تأمین کند . اگر مالک از تأمین نیازهای حیوان سرباز زند و نیز او را رها نسازد که در صحرا بچرد ، در صورتی که حیوان حلال گوشت باشد ، باید او را ذبح کند ، در غیر این صورت ، یا باید او را بفروشد و یا نیازهای او را تأمین کند .
۴٫ اگر مالک حیوان نتواند یکی از امور یاد شده را انجام دهد درجامعه اسلامی حاکم به نیابت از او آن چه را مصلحت بداند انجام می‌دهد ؛ بدین سان که اگر تهیه خوراک حیوان از مال او مستقیماً امکان داشته باشد (مثلاً مالک دام ، علوفه داشته باشد) ، نیاز حیوان را از مال او برآورده می‌کند و در غیر این صورت از طریق فروش اموال او ، علوفه دام را تهیه می‌کند ، و اگر مالک حیوان ، مالی نداشته یا فروش حیوان بیشتر به منفعت او باشد ، حیوان را می فروشد ، و اگر اجاره آن بیشتر به نفع مالک باشد آن را اجاره می‌دهد ، و خلاصه حاکم شرع در این مسأله باید مراعات مصلحت مالک را بکند .[۶۵]
۵٫ اگر حیوان حلال گوشت نبوده و فروختن آن ممکن نباشد با این حال از آن روی که برخی از اجزای آن مانند پوست و پشم قابل استفاده و عرضه به بازار است و تذکیه ( ذبح شرعی ) آن امکان داشته باشد ، در اینکه آیا باید مالک را بر تهیه خوراک و نیازهای دیگر حیوان مجبور ساخت یا تذکیه آن نیز جایز است ، میان فقهای بزرگ شیعه اختلاف نظر است
شیخ طوسی ذبح آن را جایز نمی داند . لیکن به نظر می‌رسد تذکیه آن جایز باشد. اگر یکی از لوازم زندگی حیوان مانند علوفه و … در اختیار شخص دیگری باشد باید از او خریداری شود [ و اگر وی نیاز اضطراری بدان نداشته باشد ، فروختن بر او واجب است] .
علامه حلی در کتاب ” قواعد الاحکام” نوشته است : اگر خوراک و یا دیگر نیازهای حیوان فقط در دست یک نفر باشد برای ادامه زندگی حیوان می توان آن را با زور و غاصبانه از او گرفت و نیازهای حیوان را فراهم آورد .
