۴٫ پایگاه همایشهای پر استناد فارسی: پایگاهی قدرتمند حاوی مجموعه مقالات سمینارها و همایشهای علمی کشور است که به سنجش عملکرد و تعیین اهمیت مقالات ارائه شده و میزان استفاده از آن بر اساس استنادهای صورت گرفته میپردازد. این پایگاه ضمن معرفی معتبرترین گردهمایی برگزار شده در حیطههای مختلف موضوعی بر پایه زنجیره استنادها، اطلاعات کامل مربوط به گردهماییها و مقالات آن ها(اطلاعات کتابشناختی و اطلاعات استنادی) را نیز فراهم میآورد. این پایگاه منبع شمارش تعداد مقالات سمینارها و تعداد همایشهای برگزار شده در رشتههای مختلف موضوعی میباشد(مهراد، فرمانی، ۱۳۹۲).
۲-۵٫ بخش چهارم: پیشینه پژوهش
بررسی و ارزیابی پایگاههای اطلاعاتی، وب سایتها و مجلههای الکترونیکی از جمله اقداماتی است که طی سالهای اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است. یکی از انواع پایگاههای موجود پایگاههای استنادی است که به دلیل عمر کوتاه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام پژوهشهای زیادی در این مورد صورت نگرفته است. با این وجود بعضی از پژوهشگران در بررسیهای خود ابعاد و قسمتهایی از این پایگاه را مورد بررسی قرار دادهاند.جستجو در میان منابع اطلاعاتی پژوهشهایی را معرفی کرد که در ارتباط با پژوهش حاضر هستند. پژوهشهایی که از برخی جنبهها به پژوهش حاضر نزدیک بودند، آورده شدهاند.
۲-۵-۱٫ پیشینه پژوهش در داخل
فارسی (۱۳۸۱) در پژوهشی با عنوان “طرح پیشنهادی نمایه استنادی علوم جمهوری اسلامی ایران” نشان داد با توجه به مسائل زبانی، رسم الخط فارسی و چند زبانه بودن استناد به متون در مقاله های جامعه آماری(مجلههای دارای اعتبار علمی- پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تا سال ۱۳۷۸) ساختار نمایه استنادی علوم(اس سی آی) برای متون غیرعلمی منتشر شده در ایران مناسب نیست. نمایه پیشنهادی دارای چهار قسمت تحت عناوین ۱- نمایه منبع، ۲- نمایه موضوعی گردان، ۳- نمایه سازمانها و تنالگانها، و ۴- نمایه استنادها میباشد. به علت اینکه فراهم آوری چنین نمایه استنادی مستلزم صرف بودجه، استخدام پرسنل با تخصصهای مختلف و تشکیل کمیتههای مشورتی از تمام حوزه های علمی میباشند. این پایان نامه در پایان پیشنهاد میکند معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متولی فراهمآوری مستمر نمایه استنادی علوم ایران باشد.
صالحی، و نوروزی (۱۳۸۵) در مقالهای با نام “جایگاه علمی ایران در جهان و ضریب تأثیر مجلههای بینالمللی ایران” به بررسی ضریب تأثیر و نحوه محاسبه آن به عنوان معیاری که برای ارزیابی مجلههای علمی به کار میرود و همچنین به بررسی جایگاه علمی ایران در جهان و ضریب تأثیر گذاری مجلههای بینالمللی ایران پرداخته است. نتایج پژوهش حاکی از این است که با توجه به این که پژوهشگران کشورهای غربی با زبان فارسی آشنایی ندارند بنایراین اگر پژوهشگران ایرانی مقاله های خود را به زبان انگلیسی به رشته تحریر در آوردند و در مجلههای بینالمللی به چاب برسانند اعتبار علمی ایران در سطح بینالمللی حفظ میشود. همچنین آثار انگلیسی زبان شانس بیشتری برای مطالعه و بازیابی شدن دارند در نتیجه ضریب تأثیرگذاری بالاتری برخوردار میشوند.
افتخار (۱۳۸۶) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با نام ” تحلیل استنادی مجلات علمی ایران در سه پایگاه تحلیل استنادی وبگاه علوم، اسکوپوس و پژوهشگرگوگل” با بهره گرفتن از سه پایگاه تحلیل استنادی وبگاه علوم وب آو ساینس[۵۲]، اسکوپوس[۵۳] و گوگل اسکولار[۵۴] به تحلیل استنادی نشریات علمی ایران پرداخته است و همبستگی این سه ابزار استنادی را در سطح نشریات علمی انگلیسی زبان ایرانی مورد بررسی قرار داده است. یافته ها نشان میدهد که همبستگی بسیار قوی بین این سه ابزار استنادی وجود دارد همچنین همبستگی قویتری بین اسکوپوس و گوگل اسکولار نسبت به وب آو ساینس و گوگل اسکولار وجود دارد ولی دلیل این تفاوت را نمایه نبودن منابع بیشتر(مثل مقاله های کنفرانسها) توسط اسکوپوس و گوگل اسکولار نسبت به وب آو ساینس بیان داشت.
نوروزی چاکلی (۱۳۸۶) در بخشی از پایان نامه دکترای خود با عنوان “بررسی تطبیقی و ارزیابی برنامه ها و عملکردهای مراکز ملی اطلاعات علمی در ایران” پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی و اهداف و برنامه های مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری در خصوص این پایگاهها را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. مهمترین یافته های پژوهش این است که پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی به لحاظ محتوا و شاخصهای مورد استفاده برای ارزیابی تولیدات علمی سازمانها، دانشمندان، معیارها و ساختار با پایگاه استنادی مؤسسه علمی تامسون[۵۵] مطابقت دارد.
صمدی (۱۳۸۶) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با نام ” بررسی تطبیقی گزارش استنادی نشریات ایران در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه منطقهای علوم و تکنولوژی شیراز و خدمات گزارش استنادی نشریات در پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی” به بررسی تطبیقی گزارش استنادی نشریات ایران در پایگاه PJCR و JCR در پایگاه SIDبا معیارهای موجود در آی اس آی از لحاظ ارزیابی مجله، ضریب تأثیر، همپوشانی، رابط کاربر و ویژگیهای جستجو پرداخت. یافته ها نشان میدهد که در پایگاه SID 70.26% و در پایگاهPJCR89.20% از شاخصهای ارزیابی نشریات رعایت شده است و پایگاهPJCR23.52% بیشتر از پایگاهSID به معیارهای موجود در مؤسسه اطلاعات علمی نزدیک است.
عمرانی (۱۳۸۶) در پژوهشی با نام”شاخصهای جدید علم سنجی و مقایسه پایگاههای وبگاه علوم و اسکوپوس و گوگل اسکولار» ضمن بیان نقاط قوت و ضعف شاخص ضریب تأثیر به معرفی شاخصهای جدیدی که در حال حاضر در برخی از کشورها مورد استفاده قرار میگیرند مانند شاخص اچ و عامل کراون اشاره میکند. پس از آن به معرفی دو پایگاه اسکوپوس و گوگل اسکولار و مقایسه آن ها با وبگاه علوم میپردازد و استفاده از ضریبهای کیفی در کنار ضریب تأثیر را باعث افزایش کیفیت ارزشیابی پژوهش در کشور میداند. نتایج پژوهش نشان میدهد که ضریب تأثیر ابزار کاملی برای سنجش ارزش کیفی مجلات و آثار اعضای هیئت علمی و رتبه بندی ایشان نیست. استفاده از شاخصهای دیگر مانند شاخص اچ نیز به تنهایی نقصانهایی را باعث میشود ولی ترکیبی از شاخصهای کیفی در کنار ضریب تأثیر میتواند، راه حل بهتری باشد.