(شکل ۸)
۳-۵) روش ها و ابزار گردآوری اطلاعات
هر محققی باید برای آزمون فرضیه های خود، به وسیله ابزارهایی، داده های لازم را از جامعه آماری جمع آوری، تحلیل و پردازش کرده و در نهایت به اطلاعات تبدیل کند. در این راستا در این مطالعه جهت گردآوری داده ها ابتدا از روش کتابخانه ای برای مطالعه مبانی نظری و استخراج عوامل و شاخص های مرتبط با تحقیق استفاده شده است. همچنین مطالعات شامل بررسی پایان نامه ها و تحقیقات موجود و مقالات و کتب مرتبط نیز بوده است. به منظور دستیابی به شناخت و کسب اطلاعات مورد نیاز از وضعیت فعالیت دفاتر پیشخوان نیز از اسناد و مدارک موجود در شرکت استفاده گردید. در این مطالعه با هدف تعیین و جمع آوری داده های مربوط به وضعیت موجود دفاتر پیشخوان، و نیز تعیین عوامل داخلی و خارجی، از روش مصاحبه با خبرگان (شامل ۱۲ تن از مدیران و کارشناسان سازمان) و نیز به منظور اخذ نظرات نمونه آماری تحقیق، از ۲ پرسشنامه (پرسشنامه SWOT شامل ۴۳ سوال و پرسشنامه BSC شامل ۳۱ سوال) استفاده شده است که پرسشنامه‌ها میان نمونه آماری توزیع گردید.
۳-۶) روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات
به منظور معرفی ویژگی های نمونه مورد مطالعه از روش های مقدماتی آمار توصیفی استفاده شده است و ویژگی هایی همچون موقعیت سازمانی افراد، سطح تحصیلات و جنسیت به طور خلاصه ارائه گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار اکسل و SPSS بهره گرفته شده است شد. برای تعیین ضریب قابلیت اعتماد پرسشنامه‌ها نیز از آلفای کرونباخ استفاده می شود. همچنین به منظور سنجش روایی، از روایی بسته به محتوا استفاده شده که بدین منظور با مراجعه به متون علمی و مبتنی نظری موضوع و سوالات پژوهش، و کمک کارشناسان و متخصصین حوزه مربوطه و اساتید محترم، پرسشنامه‌ها تهیه، و در اختیار چند تن از خبرگان امر قرار گرفت، که پس از چند بار اصلاح و تعدیل، با نظر اساتید محترم مورد استفاده قرار گرفت. برای آزمون نتایج به دست آمده از پرسشنامه‌ها نیز از آزمون فرض میانگین برای تک تک سوالات پرسشنامه‌ها استفاده شده است.
۳-۷) تعیین روایی و پایایی ابزارهای گردآوری اطلاعات
در این بخش دو مفهوم پایایی و روایی به صورت جداگانه معرفی شده و مورد بحث قرار گرفته است.
- پایایی :
پایایی یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است. برای این مفهوم، اصطلاح های معادل و مرتبط دیگری مانند قابلیت اعتماد، ثبات، همسانی، قابلیت پیش‌بینی، دقت یا صحت مطرح می‌باشد.(خاکی،۱۳۸۳). مقصود آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین و به گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصله نزدیک به هم باشد (خاکی، ۱۳۸۳). برای محاسبه ضریب پایایی ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی وجود دارد که عمده ترین آن ها عبارتند از روش بازآزمایی یا اجرای دوباره آزمون، روش موازی با بهره گرفتن از آزمون های همتا، روش تنصیف (دو نیمه کردن)، روش کودر-ریچاردسون، روش آلفای کرونباخ (فیضی،۱۳۸۸). در این تحقیق برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه یا آزمون هایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می‌کند به کار می رود. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه نمود؛ سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه نمود :
J ∑ S
r = ( 1 – )
J – 1 S
J ∑ S
r = ( 1 – )
J – 1 S
که در آن، J تعداد زیر مجموعه سوال های پرسنامه، Sj2 واریانس زیر آزمون J ام، و S2 واریانس کل آزمون می‌باشد (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵). برای آزمودن با هدف های پژوهشی، حصول پایایی بین ۶/ . تا ۹/ . کافی و مناسب است. در این تحقیق، مقدار آلفای به دست آمده برای پرسشنامه اول(تحلیل سوات) ۷۷/ . و برای پرسشنامه دوم (کارت امتیازی متوازن) ۷۱/ . به دست آمد که گویای قابل قبول بودن پایایی پرسشنامه‌ها می‌باشد.
- روایی :
این مفهوم که تحت عنوان “اعتبار” نیز به کار برده می شود به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد ویژگی مورد نظر را می سنجد. مقصود از روایی این است که ابزار اندازه گیری بتواند ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت این مفهوم از آن جهت است که اندازه گیری های نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهشی را بی ارزش سازد. روش های متعددی برای تعیین اعتبار ابزار اندازه گیری وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره شده است : روایی محتوا، روایی ملاکی، روایی سازه ای، روایی عاملی(دانایی فرد، ۱۳۸۷). برای تعیین روایی پرسشنامه های استاندارد استفاده شده در این پژوهش، از روایی بسته به محتوا استفاده شده است. به عبارتی برای تعیین روایی پرسشنامه های تحقیق ضمن بهره گیری از منابع و مراجع علمی مرتبط با موضوع، از نظرات کارشناسان و مدیران و اساتید نیز استفاده شد؛ و در نهایت پس از چند بار اصلاح و تعدیل و تأیید اساتید محترم نسبت به توزیع پرسشنامه‌ها در بین نمونه آماری اقدام گردید.
۳-۸) مدل مفهومی تحقیق :
همان طور که در ادبیات تحقیق بدان اشاره شد، در این پژوهش با توجه به اهداف مد نظر و ماهیت موضوع مورد مطالعه، از تلفیق دو مدل سوات و کارت امتیازی متوازن و در چارچوب مراحل مدل برایسون برای سازمان های غیر انتفاعی استفاده شده است. ماهیت عمومی و غیر انتفاعی دفاتر پیشخوان ایجاب می کند، هر گونه برنامه ریزی و رویکرد استراتژیک در چارچوبی متناسب با آن انجام گیرد. گام اول مدل مفهومی شامل مراحل اول تا سوم مدل برایسون می‌باشد که در آن به حصول توافقات اولیه، مطالعه الزامات، مأموریت ها و ارزش‌های سازمان می پردازد. در گام چهارم محیط بیرونی (فرصت ها و تهدیدها) و محیط درونی (قوت ها و ضعف ها) سازمان بررسی می شود و در گام پنجم با بهره گرفتن از مدل تجزیه و تحلیل سوات مسائل و موضوعات استراتژیک سازمان شناسایی می‌گردد. در مرحله بعدی با هدف ترسیم چشم انداز سازمان با بهره گرفتن از کارت امتیازی متوازن نقشه استراتژی سازمان ترسیم می‌گردد. در این گام با بهره گیری از مسائل استراتژیک شناسایی شده در گام پنجم و نیز مطالعه عوامل مربوط به جنبه‌های کارت امتیازی متوازن، موضوعات استراتژیک مرتبط با جنبه‌های کارت امتیازی به منظور ترسیم نقشه استراتژی سازمان شناسایی می‌شوند. در گام آخر نیز باید می بایست اقداماتی چون بازنگری و اجرای برنامه ریزی و استراتژی، توصیف آینده سازمان، اجرا، بازنگری و اجرای مجدد برنامه استراتژی انجام گیرد.
شکل ۶ – مدل مفهومی تحقیق
فصل چهارم : یافته های تحقیق
۴-۱) مقدمه :
