۲-۴-۲-۸ مسئولیت اجتماعی سازمان
تعالی، فراتر رفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است که سازمان در آن فعالیت میکند و تلاش برای درک و پاسخ گویی به انتظارات ذی نفعان سازمان در جامعه است.
سازمان های متعالی، به عنوان سازمان هایی مسئول با ایجاد شفافیت و پاسخ گویی مناسب به ذی نفعان شان در قبال عملکرد خود، رویکردهایی اخلاقی اتخاذ میکنند، به مسئولیت اجتماعی و حفظ محیط زیست حال و آینده توجه نموده و فعالانه آن را ترویج میکنند. مسئولیت های اجتماعی سازمان در ارزش های سازمان بیان گردیده و باسایر فعالیت های سازمان یکپارچه شده است. این سازمان ها انتظارات و الزامات قانونی، اجتماعی، محلی و حتی منطقه ای خود را از طریق مشارکت و فعالیت های آزاد ذی نفعان، برآورده میکنند. این سازمان ها، ضمن اینکه در مورد ریسک ها و مخاطرات، مدیریت صحیحی را اعمال میکنند، در تلاش برای اجرای پروژه هایی هستند که هم منافع سازمان و هم منافع جامعه را تامین نماید و اطمینان کامل کلیه ذی نفعان را نیز در نظر دارند. آن ها از تأثیرات حال و آینده سازمان بر جامعه آگاه بوده و مراقبت های لازم را برای حداقل نمودن اثرات زیان بار اعمال میکنند.
۲-۴-۳ معیارهای ۹ گانه مدل تعالی بومی
این مدل برای ارزیابی اپراتورهای خدمات فناوری اطلاعات بومی سازی شده اشت.
مدلی که جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی بر آن استوار است شده، دارای نه معیار است. پنج معیار آن، توانمند سازها و چهار معیار دیگر نتایج هستند.
توانمندسازها : رهبری، خط مشی و استراتژی، کارکنان، مشارکتها و منابع.
فرآیندها نتایج : نتایج مشتریان، نتایج کارکنان، نتایج جامعه، نتایج کلیدی عملکرد.
معیارهای “توانمندساز”، آنچه را یک سازمان انجام میدهد پوشش میدهند و معیارهای نتایج، آنچه را که یک سازمان به دست می آورد. “نتایج” بر اثر اجرای “توانمندسازها” به دست میآیند و “توانمندسازها” با گرفتن بازخور از “نتایج” بهبود مییابند.
شکل ۲-۱ نمودار مدل تعالی بومی سازی شده
۲-۴-۳-۱ معیار ۱ : رهبری
رهبران متعالی، آرمان و مأموریت را تدوین و دستیابی به آن ها ارزش ها و سیستم های مورد نیاز برای موفقیت پایدار سازمان را ایجاد کرده و با عمل و رفتار مناسب خود آن ها را به اجرا در می آورند. در دوران تغییر و تحولات سازمان، ثبات در مقاصد دارند و هر کجا که لازم باشد قادرند تا جهت گیری سازمان را متحول ساخته و کارکنان را به پیروی آن ترغیب کنند.
الف) رهبران، مأموریت، آرمان، ارزش ها و اصول اخلاقی سازمان را ایجاد کرده و نقش الگو در فرهنگ تعالی را ایفا میکنند.
ب) رهبران، شخصاً برای اطمینان یافتن از ایجاد، توسعه و استقرار سیستم های مدیریت و بهبود مستمر آن ها، مشارکت دارند.
ج) رهبران، با مشتریان، شرکای تجاری و نمایندگان جامعه تشریک مساعی میکنند.
د) رهبران، فرهنگ تعالی را در میان کارکنان تقویت میکنند.
ه) رهبران، تغییرات سازمانی را شناسایی و راهبری میکنند.
۲-۴-۳-۲ معیار ۲ : خط مشی و استراتژی
سازمان های متعالی مأموریت و آرمان خود را از طریق ایجاد و تدوین یک استراتژی متمرکز بر منافع ذی نفعان و با در نظر گرفتن بازار و بخشی که در آن فعالیت میکنند، به اجرا در می آورند. خط مشی ها، اهداف و فرآیندها به منظور تحقق استراتژی ها تدوین و جاری میشوند.
الف) خط مشی و استراتژی بر اساس خواسته ها و انتظارات حال و آینده ذی نفعان پایه ریزی میشوند.
ب) خط مشی و استراتژی بر اساس اطلاعات حاصل از اندازه گیری عملکرد، تحقیقات، یادگیری و فعالیت های خلاقانه، پایه ریزی میشوند.
ج) خط مشی و استراتژی، تدوین شده، مورد بازنگری قرار گرفته و به روز میشوند.
د) خط مشی و استراتژی از طریق چارچوب فرآیندهای کلیدی اشاعه داده شده و به اجرا در میآید.
۲-۴-۳-۳ معیار ۳ : مدیریت منابع انسانی
سازمان های متعالی تمامی توان بالقوه کارکنان خود را در سطوح فردی، تیمی و سازمانی اداره کرده، توسعه بخشیده و از آن بهره می گیرند. آن ها عدالت و برابری را ترویج کرده، کارکنان را در امور مشارکت داده و به آن ها تفویض اختیار میکنند. این سازمان ها به گونه ای به کارکنان خود توجه کرده، ارتباط برقرار ساخته و آن ها را مورد تشویق و تقدیر قرار میدهند که در آن ها انگیزه و تعهد برای استفاده از مهارت و دانش شان در جهت منافع سازمانی ایجاد شود.
الف) منابع انسانی برنامه ریزی و مدیریت شده و بهبود مییابند.
ب) دانش و شایستگی کارکنان شناسایی شده، توسعه یافته و نگهداری می شود.
ج) کارکنان مشارکت داده شده و به آنان تفویض اختیار می شود.
د) کارکنان و سازمان گفتمان دارند.
ه) کارکنان مورد تشویق و تقدیر قرار گرفته و به آن ها توجه می شود.
۲-۴-۳-۴ معیار ۴ : منابع و مشارکتها
سازمان های متعالی، مشارکتها و همکاری های تجاری بیرونی، تأمین کنندگان و منابع داخلی خود را به منظور پشتیبانی از خط مشی و استراتژی، اجرای اثر بخش فرآیندهای شان برنامه ریزی و مدیریت میکنند. به طور خلاصه:
الف) همکاری های تجاری بیرونی، مدیریت می شود.
ب) منابع مالی، مدیریت می شود.
ج) ساختمان ها، تجهیزات و مواد، مدیریت می شود.
د) فناوری، مدیریت می شود.
ه) اطلاعات و دانش، مدیریت می شود.
۲-۴-۳-۵ معیار ۵ : فرآیندهای سازمانی
سازمان های متعالی فرآیندهای خود را به منظور کسب رضایت کامل و ایجاد ارزش فزاینده برای مشتریان و سایر ذی نفعان طراحی نموده، مدیریت کرده و بهبود می بخشند.
الف) فرآیندها به گونه ای نظام مند طراحی و مدیریت میشوند.
ب) فرآیندها به منظور کسب رضایت کامل و ایجاد ارزش فزاینده برای مشتریان و سایر ذی نفعان در صورت نیاز، با بهره گرفتن از نوآوری ها بهبود مییابند.
ج) محصولات و خدمات بر اساس خواسته ها و انتظارات مشتری طراحی و ایجاد میشوند.
د) محصولات و خدمات، تولید، تحول و پشتیبانی میشوند.
ه) ارتباط با مشتری مدیریت شده و تقویت می شود.
۲-۴-۳-۶ معیار ۶ : نتایج مشتری
سازمان های متعالی به طور فراگیر نتایج مهم مرتبط با مشتریان خود را اندازه گیری کرده و به آن ها دست مییابند.
الف) مقیاس ادراکی
این مقیاس ها، بیانگر ادراکات مشتریان از سازمان است. (به عنوان مثال این اندازه ها از طریق نظر سنجی های مشتری و گروههای نمونه، رتبه بندی های فروشندگان، تقدیرها و شکایات رسمی به دست میآیند.)
ب) شاخصهای عملکردی
این شاخصها، شاخصهایی داخلی هستند که توسط سازمان به منظور پایش، درک، پیشبینی و بهبود عملکرد سازمان و پیشبینی ادراکات مشتریان بیرونی سازمان به کارگرفته میشوند.
۲-۴-۳-۷ معیار ۷ : نتایج کارکنان
سازمان های متعالی به طور فراگیر نتایج مهم مرتبط با کارکنان خود را اندازه گیری کرده و به آن ها دست مییابند.