از طرفی در هر بازار مالی با توجه به گستردگی و عمق بازار، ابزارهای متنوعی جهت سرمایه گذاری وجود دارد. سرمایه گذاران، با عنایت به بازده و ریسک دارایی ها، سرمایه گذاری می‌کنند. یکی از عوامل مؤثر بر ریسک دارایی ها قابلیت نقدشوندگی آن ها است. نقش عامل نقدشوندگی در ارزش گذاری دارایی ها نیز حائز اهمیت است. زیرا سرمایه گذاران ‌به این موضوع توجه دارند که اگر بخواهند دارایی‌های خود را به فروش رسانند، آیا بازار مناسبی برای آن ها وجود دارد یا خیر؟ (یحیی زاده فر، ۱۳۸۷ ، ۱۰۲) ^۲.

در این مطالعه به بررسی رابطه بین معیارهای مختلف نقد شوندگی و عامل عدم نقد شوندگی با خط مشی های تقسیم سود سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است . در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ سپس تعریف موضوع تحقیق را بیان نموده و در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی بیان می‌کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده و در ادامه به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.

۲-۱ تاریخچه مطالعاتی

خلاصه زیر به ترتیب شامل نام محقق ، موضوع تحقیق ، روش اجرای تحقیق و نتیچه تححقیق می‌باشد :

1. 1. گلستن و هریس^[۳] ؛ برآورد اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش ؛ سهم از سهام NYSE انتخاب گردید. اختلاف قیمت به اجزای موقتی شامل هزینه های نگهداری موجودی، مخارج ثبت و یا منافع انحصاری و هزینه های انتخاب نادرست تجزیه می‌گردد ؛ با چشم پوشی از مستقل بودن قیمت، هزینه انتخاب نادرست، ۲۰ درصد از اختلاف قیمت را پوشش می‌دهد با مستقل در نظر گرفتن قیمت، ۳۵ درصد از اختلاف قیمت را پوشش می‌دهد.

1. 1. استل ^[۴]؛ استنتاج اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش: آزمون‌های تجربی ‌و تئوریک ؛ نمونه ای از سهام NASDAQ به طور ماهانه (متغیر از ۷۶۵ تا ۸۲۱ سهم) انتخاب گردید. سه جزء اساسی برای اختلاف قیمت، مفروض گردید: هزینه های فرایند سفارش، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های انتخاب نادرست ؛ برآوردهای زیر به دست آمد: هزینه های اطلاعات نادرست ۴۳ %، هزینه ای نگهداری (ریسک موجودی) ۱۰ % و هزینه های سفارش ۴۷ % به دست آمد . در حالی که قیمتهای پیشنهادی به طور قابل توجهی در سهم ها متغیر م یباشد به نظر می‌رسد اجزای اختلاف قیمت بخش تغییرناپذیری از اختلاف قیمت باشد.

1. 1. جرج، کاول و نیمالندران^[۵]؛ برآورد اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش واجزای آن: رویکردی جدید ؛ نمونه هایی از سهام AMEX/NYSE و NASDAQ با انداز ههای نامشخص انتخاب گردید. اختلاف قیمت به هزینه های فرایند سفارش و هزینه های انتخاب نادرست، تجزیه گردید آن ها فرض کردند که به دلیل خود همبستگی مثبت در بازده های مبتنی بر قیمتهای پیشنهادی خرید یا فروش، هزینه های نگهداری موجودی، وجود ندارد ؛ هزینه های انتخاب نادرست طبق برآوردها از ۸درصد تا ۱۳ درصد از اختلاف قیمت را تشکیل میدادند. هزینه های فرایند سفارش، بخش بزرگی از اختلاف قیمت را به خود اختصاص می‌دهد . شواهدی مبنی بر وجود هزینه های موجودی یافت نشد.

1. 1. بوروکس ^[۶]؛ اجزای اختلاف قیمت پیشنهاد خرید و فروش قبل وبعدازآگهی های اطلاعاتی پیش‌بینی شده ؛ سهم از AMEX و NYSE انتخاب شدند. اختلاف قیمت قبل ‌و بعد از اطلاعیه های سود و تقسیم سود مورد بررسی قرار گرفت. اختلاف قیمت به یک بخش ثابت هزینه های انجام معامله و هزینه های انتخاب نادرست که شامل هزینه های نگهداری موجودی نیز می شد تجزیه گردید . اختلاف قیمت‌ها به طور معنی داری پیرامون اطلاعیه های سود بالاتر هستند. هزینه های انتخاب نادرست برای کل نمونه ۴۸ % از اختلاف قیمت را شامل می شود.

1. 1. هوانگ و استل^[۷] ؛ اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش: رویکردی جامع ؛ سهم از بین بزرگترین و پرداد و ستدترین سهم های NYSE انتخاب شد .اختلاف قیمت هزینه های انتخاب نادرست، هزینه های نگهداری موجودی و هزینه های فرایند سفارش را بر مبنای متدولوژیهای مختلف شامل می‌گردد.؛ هزینه های انتخاب نادرست وقتی با هزینه های نگهداری موجودی یکجا در نظر گرفته می شود از ۲ تا ۲۲ % و یا به طور متوسط ۱۱ % از اختلاف قیمت را شامل می شود.هزینه های فرایند سفارش بخش بزرگی ‌از اختلاف قیمت را به خود اختصاص می‌دهد . هنگامی که هزینه های انتخاب نادرست و هزینه های نگهداری موجودی، جدا در نظر گرفته می شود متوسط اولی، ۱۰ % و متوسط دومی، ۲۹ % خواهد بود.

1. 1. بون^[۸] ؛ افشائ ذخایر نفت وگاز و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش ؛ گروه مورد بررسی شامل ۳۴ شرکت نفتی و گازی NASDAQ بود. اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش برای یک سال قبل و بعد از افشا ارزش ذخایر به منظور بررسی اثر ASR253 که توسط SEC در سال ۱۹۷۸ منتشر گردید و شرکت‌های نفتی و گازی را ملزم به افشای ارزش منصفانه ذخایر نفت و گازشان نمود، بررسی گردید.؛ با کنترل اثرات حجم و تغییرات قیمت،اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در گروه مورد بررسی در طول سال بعد از افشا، ۴۳٫۰۶ % کاهش یافت که بیانگر بااهمیت بودن هزینه های انتخاب نادرست ناشی از عدم تقار اطلاعات می‌باشد.

1. 1. بروکمن و چانک ^[۹]؛ اجزای اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش در محیطی باسفارش انجام معامله؛ شرکت پذیرفته شده در بورس سهام هنگ کنگ. جائیکه نقدشوندگی از طریق سفارشات محدود عمومی که با یک سیستم اتوماتیک برابری می‌کند، نه اینکه از طریق کارشناسان یا معامل هگران فراهم گرددانتخاب گردید. اختلاف قیمت شامل هزینه های انتخاب نادرست و هزینه های فرایند سفارش م یگردد .؛ میانگین هزینه های انتخاب نادرست، که منعکس کننده ریسک معامله ‌بر اساس اطلاعات نهانی معمولاً برای سرمایه گذاران غیرمطل به دلیل عدم وجود بازارگردآ نها می باشد۳۳ % و میانگین هزینه های فرایند سفارش، %۴۵ برآورد گردید.

1. 1. دی واین و پلاتن؛ تحلیلی از رفتار بازارگردآن های سه مهای اروپایی موجود در NASDAQ ؛ سهم خارجی (اروپایی) NASDAQ انتخاب شد . متدولوژ یهای لین، سانگروبوث (۱۹۹۵) و هوانگ و استل^[۱۰]، ۱۹۹۷، مورد استفاده قرار گرفت ؛ هزینه های اطلاعات نامتقارن با بهره گرفتن از متدلوژی لین، سانگروبوث (۱۹۹۵) %۱ به دست آمد و با بهره گرفتن از متدولوژی هوانگ واستل^[۱۱] (۱۹۹۷) منفی به دست آمد. اثر کنترل موجودی نیز تشخیص داده شد.